71 / 473
Seçim Döneminde Cumhurbaşkanının Konuşmalarının Yüksek Seçim Kurulu Tarafından ...
70
yasa değişikliği
42
ile bu duruma son verilmiştir. YSK’nın tüm kararla-
rının kesin olacağı ve bunlara karşı başka bir mercie başvurulamaya-
cağı hükmü, 298 sayılı Kanunla kabul edilmiştir. Dolayısıyla buradaki
merci ile kastedilmek istenen öncelikle TBMM’dir.
Bu tarihsel gelişim aynı zamanda, YSK kararlarının kesin olma-
sı ve kararlarına karşı başka mercie başvurulamamasını, seçimlerin
doğruluğu ve dürüstlüğü için kurulmuş olan ve bunun emanet edil-
diği YSK’nın özerk görev alanının net olarak belirlenmesi ihtiyacını
göstermektedir.
Ayrıca, AYM kararında, 298 sayılı Kanun’un 132. maddesinde yer
alan “
hiçbir mercii”
kelimesi odaklı bir değerlendirme yapmış, “
ve ka-
nun yoluna başvurulamaz
” düzenlemesi açısından sessiz kalmıştır. Eğer
hiçbir mercii, AYM dahil tüm idari ve yargısal yollarda görevli ku-
rumları kapsıyor ise, kanun yoluna başvurulamaz ile yasa koyucu
neyi düzenlemektedir sorusuna cevap bulabilmek mümkün olama-
maktadır. Böyle bir değerlendirme yapılabilseydi eğer, Anayasa’nın 67.
79. ve 148. maddeleri arasındaki bağlantı daha doğru şekilde ortaya
koyulabilirdi.
Bilindiği üzere kanun yolu, bir yargı düzeni içinde yer alan hukuki
hak arama usulüdür.
43
Oysa bireysel başvuru, temel hak korumasına
ilişkin ikincil nitelikte bir yoldur. AYM’nin birçok bireysel başvuru ka-
rarında vurguladığı üzere, temel haklar öncelikle idari makamlar ve
derece mahkemeleri tarafından korunmalı; bu gerçekleşmediği koşul-
da, bireyler haklarının ihlalinin giderilmesini AYM’den istemelidirler.
Seçim kurullarının yetki alanlarının korunmasına ilişkin olarak geti-
rilmiş bir anayasal güvence sayılması gereken “başka bir mercie baş-
vuramama” kuralı, hiçbir biçimde, seçme ve seçilme hakkını ihlal eden
42
RG: 23/2/1954-8641.
43
Tolga Şirin, Türkiye’de Anayasa Şikâyeti (Bireysel Başvuru), On İki Levha Yayın-
cılık, İstanul, 2013, s.11. Ulusal hukukumuza bireysel başvuru olarak tanımlanan
bu yolun karşılaştırmalı hukukta Alman uygulamasına ilişkin değerlendirme için
bkz: Ece Göztepe, Anayasa Şikâyeti, AÜHFY No: 530, Ankara, 1998 (bütün ki-
tap). Yavuz Sabuncu - Selin Esen Arnwine, Türkiye İçin Anayasa Şikâyeti Modeli
Türkiye’de Bireysel Başvuru Yolu, Anayasa Yargısı, Cilt 21, 2004, s.229-246, Tur-
han, Mehmet et al.,Türkiye İçin Anayasa Şikâyeti Modeli, Anayasa Yargısı, Cilt
21, 2004, s.248-295. Daha önceki tarihlerde yapılan karşılaştırmalı hukuk çalışması
için bkz: Zafer Gören, Anayasa Mahkemesi’ne Kişisel Başvuru, Anayasa Yargısı,
Cilt 11, 1994 s. 97-134.