dergi-122

TBB Dergisi 2016 (122)

Didem YILMAZ

seçim kurullarının ve de YSK kararlarının, bireysel başvuru kapsa-

mından çıkarılmasına yol açacak bir anlama sahip bulunmamaktadır.

Aksi kabul, seçme ve seçilme haklarının AYM’nin koruma şemsiyesi

altından çıkarılması sonucunu doğurmamaktadır. Kaldı ki, bireysel

başvurunun düzenlendiği 148. maddesinde, bu yönde bir engel de bu-

lunmamaktadır. Başka bir ifadeyle, eğer Anayasa koyucu YSK kararla-

rına karşı bireysel başvuru yapılmasını önlemek isteseydi, 2010 yılında

söz konusu maddede, bireysel başvurunun istisnası olarak, bu yönde

bir düzenleme yer vermesi gerekirdi. Bu itibarla, seçim kurulları gibi

YSK kararları da, diğer derece mahkemelerinin kararları gibi hak ihlali

yarattığı ölçüde bireysel başvurunun kapsamına girmektedir.

Sonuç yerine,

Demokratik devlet kuralının ilk gerçekleşme koşulu, vatandaşla-

rın ülke yönetiminde iradelerini belirleyebilecekleri seçimlerin yapıl-

masıdır. Bu usuli yolun ise hem seçmenler hem de seçim yarışına katı-

lan aktörler açısından evrensel olarak kabul edilmiş kurallara uygun

olarak gerçekleşmesi gerekmektedir. Bunlar, genel, eşit, serbest, oy ile

açık sayım ve dökümdür.

1982 Anayasası, demokratik devleti gerçekleştiren kuralları, yargı

organı niteliğine sahip seçim kurulları eliyle kurumsal bir güvence

kazandırmıştır. Aynı zamanda, bu, seçim kurullarına verilmiş anaya-

sal bir görevdir. Seçim kurullarının üstlendikleri bu görevin önemini

ortaya koyması açısından 1934 Anayasası ile demokratik rejime geçişte

Uruguay Seçim Mahkemesi’nin oynadığı rol en bilinen örnektir.

Türk Hukukunda da yönetme hakkına kimin sahip olacağı, YSK

ve diğer seçim kurulları tarafından demokratik usullere göre gerçek-

leştirilecek olan seçimle mümkün olmaktadır. Tüm seçim kurulları ve

YSK, Anayasadan kaynaklanan bu yetkilerini, değişen siyasal rejim

iklimine duyarlı şekilde yerine getirmek durumundadır.

Seçimlerin doğruluğu ve dürüstlüğünün özerk şekilde, anayasa

eliyle yargı organı olan seçim kurullarına bırakılması, seçme ve se-

çilme hakkının ihlaline ilişkin iddiaları, 2010 yılında kabul edilen bi-

reysel başvuru yolu kapsamından çıkarmamaktadır. YSK’nın ister se-

çimlerin yönetimine, ister denetime ilişkin kararları, AYM’nin bireysel

başvuru yetkisi içindedir.