336 / 497
TBB Dergisi 2016 (123)
Meltem Deniz GÜNER-ÖZBEK
335
7.
Özel Anlaşmalar
A. Japon Girişimi (Japanese Initiative)
1983 yılında Amerikan Senatosu 3 Numaralı Ek Montreal
Protokolü’nün kabulünü reddedince ve diğer devletler tarafından da
söz konusu protokolün yürürlüğe girmesini temin etmek için gereken
destek sağlanamayınca Japonya’daki havayolları 20 Kasım 1992’den
itibaren geçerli olmak üzere havayoluyla seyahat eden yolcular bakı-
mından yolcunun ölümü veya bedensel yaralanması halinde Varşova
Sözleşmesinin 17’inci maddesinde öngörülen tazminat bakımından
22’inci maddede öngörülen sınırın uygulanmaması; 20’inci maddenin
1’inci fıkrasında yer alan “gerekli tüm önlemler” savunmasının ilk
100.000 ÖÇH bakımından uygulanmaması, diğer bir ifadeyle bu sınıra
kadar kusursuz sorumluluk esasının öngörülmesi, bu savunmanın sa-
dece 100.000
ÖÇH’yi aşan zararlar bakımından uygulanması ko-
nusunda anlaşmışlardır.
41
Bu girişim, Japon Giri
şi
mi (“Japanese Ini-
tiative”) olarak adlandırılmıştır; sadece Japon havayolları arasında
imzalanmıştır ve sadece Japon havayollarında yolculuk eden yolcuları
kapsamaktadır. Bu girişim havayolları ve hükümetler için bir ışık ol-
muş ve Montreal Sözleşmesinin kabul edilmesine yol açmıştır.
B. Uluslararası Hava Taşımacıları Birliği
42
ve Hava
Taşımacıları Birliği
43
Taşıyıcılararası Anlaşma
Yolcular için sorumluluk rejimini hükümetler düzeyinde moder-
nize etme çabalarının başarısızlığa uğraması sonucunda ABD Taşıma
Dairesi
44
, ABD’li ve yabancı taşıyıcılar arasında Uluslararası Hava
Taşımacıları Birliği ve Hava Taşımacıları Birliği çatıları altında taşı-
yıcıların Varşova Sözleşmesi ve ilgili diğer düzenlemelerde yer alan
yolculara karşı sorumluluk sınırlarından vazgeçtikleri özel ihtiyari bir
anlaşma geliştirmek için iletişimde bulunmalarını sağlamıştır. Ardın-
dan 1997 yılı başlarında Taşıma Dairesi, Uluslararası Hava Taşımacıla-
rı Birliği ve Hava Taşımacıları Birliği kapsamında Varşova Sözleşmesi
sisteminde yolculara ilişkin olarak yer alan sorumluluk limitlerinden
41
Tompkins, sf.11-12; Pablo Mendes de Leon, “The Montreal Convention: Analysis
of Some Aspects of the Attempted Modernization and Consolidation of The War-
saw System” 66 J. Air L. & Com. 1155, sf. 1169.
42
International Air Transport Association (IATA).
43
Air Transport Associaiton (ATA).
44
Department of Transport