331 / 497
Varşova ve Montreal Sözleşmelerinin Eş Zamanlı Uygulanması, Havayoluyla Yapılan ...
330
Yolcu taşımasında taşıyıcının sorumluluğu her bir yolcu için 125.000
Poincare Frangı
14
(yaklaşık 8.300 ABD Doları) ile sınırlıdır.
15
Türkiye Varşova Sözleşmesinin aşağıda yer verilen Lahey Protoko-
lüyle değiştirilmiş haline taraf olmuş ve Varşova Sözleşmesinin Lahey
Protokolü’yle değişik hali Türkiye bakımından 23 Haziran 1978 tari-
hinde yürürlüğe girmiştir.
16
2. Uluslararası Hava Taşımalarına İlişkin Bazı Kuralların
Birleştirilmesi Hakkındaki Sözleşmeyi Değiştiren Protokol
(“Lahey Protokolü”)
Her ne kadar Varşova Sözleşmesi zamanının uluslararası özel hukuk
konularıyla ilgili en iyi sözleşmelerinden biri de olsa 1929 ve 1955 yılla-
rı arasında havacılığın hızlı gelişimiyle birlikte ortaya çıkan bazı pratik
ve hukuki sorunlar sözleşmede bazı iyileştirmeler yapılması ihtiyacını
doğurmuştur.
17
Ortaya çıkan sorunlardan en önemlileri, ölüm veya yara-
lanma halinde taşıyıcının sorumluluğunun düşük olması ve taşıyıcının
sınırlı sorumluluktan yararlanma imkânının kaldırılmasıydı.
18
İkinci Dünya Savaşının ve hava yoluyla uluslararası taşımaların
gelişmeye başlamasının ardından 1955 yılında Lahey’de Sivil Havacı-
lık Örgütü’nün Hukuk Komitesi tarafından hazırlanan taslak protoko-
le dayanarak Varşova Sözleşmesinin 22 ve 25’inci maddelerini değiştir-
mek üzere bir diplomatik konferans yapılmıştır. İtiraz ve çekincelere
rağmen konferansta uzlaşma sağlanabilmiştir.
19
Uzlaşma sonucun-
da sorumluluk sınırı 125.00’den 250.000 Poincare Frangına (yaklaşık
16.600 Amerikan Doları) yükseltilmiş ve 25’inci madde zararın taşı-
yıcının veya adamlarının zarar verme kastıyla veya zararın doğması
14
Poincare Frang 900 ayar değerinde 65,5 miligramlık Fransız Frangını ifade etmek-
tedir. Varşova Sözleşmesi m.22.5; Poincare Frangı hakkında bilgi için ayrıca bkz.
http://www.citedeleconomie.fr/The-franc-germinal-is-replaced-by( 8.2.2016 ).
15
Varşova Sözleşmesi m.22.1.
16
http://www.icao.int/secretariat/legal/List%20of%20Parties/WC-HP_EN.pdf(8.02.2016).
17
I.H.PhDiederiks-Verschoor, An Introduction to Air Law, Alphen aan den Rjin
2006, 8. Bası, sf.151; Bülent Sözer, “Havayolu İle Yapılan Uluslararası Taşımalar-
da Taşıyanın Sorumluluğunu Düzenleyen Varşova/La Haye Sisteminin Tadiline
İlişkin 1999 Montreal Sözleşmesi” (Montreal Sözleşmesi),
BATİDER
2001, C.XXI,
sf.148.
18
Larsen/ Sweeney/Gillick, sf. 268.
19
Larsen /Sweeney/Gillick, sf.270; Diederiks - Verschoor, sf. 151.