384 / 497
“ÖZGÜRLÜKLERİN ŞİDDETİ”NDEN “ŞİDDETİN
ÖZGÜRLÜĞÜ”NE: SOSYO-HUKUKSAL
GELİŞİMİ İÇİNDE TERÖR KAVRAMINA
ULUSÖTESİ ETİK YAKLAŞIM MÜMKÜN MÜ?
FROM VIOLENT FREEDOMS TO FREEDOM OF VIOLENCE: IS IT
POSSIBLE TO BRING A TRANSNATIONAL ETHICAL APPROACH
TO THE CONCEPT OF TERRORISM?
Erdem İlker MUTLU*
Özet:
Sivil itaatsizlik, şiddet ve kamu özgürlükleri üçgeninde terör
kavramı bir çok siyasal ve hukuksal yaklaşımın aracı olmuştur. Ulusal
düzeyde kamu otoriteleri ve siyasal iktidarlar ile halktan gruplar-kişiler
arasında yaşanan çatışmalarda olduğu kadar uluslararası alanda devletler
arasındaki uyuşmazlıkların da terörle ilişkilendirildiği olmuştur.
Terörün içindeki şiddet unsurunun engellenmesi amacıyla ulusal
yasaların kullanılması, terörün uluslararası müdahale için araç olarak kul-
lanılması, terörün ulusal alanda muhalefeti bastırmak için araç olarak kul-
lanılması, terörün şiddet grupları tarafından siyasal taviz koparmak için
kullanılması gibi durumlar etik sorunların belli başlı tartışma konularıdır.
Amerika Birleşik Devletleri’nde Bagdasarian ve Avrupa İnsan Hakla-
rı Mahkemesi’nde Sefilyan davaları, terörün uluslararası hukuksal, sosyal
ve psikolojik yanları ile birlikte ele alınmış, etik sorunlar gözlemlenmiştir.
Anahtar Sözcükler:
Uluslararası Hukuk, Terörizm, Sefilyan, Bagda-
sarian
Abstract:
The concept of terror has been a legal and a political ins-
trument within the triangle of civil disobedience, violence and public li-
berties. The conflict between social groups-individuals and public autho-
rities, governments at national level, as well as disputed between states
have closely been linked with terror.
Among the well-known ethical issues worth to debate are: the use
of national legislation to ban acts of violence inside terrorism, the use of
terror as a reasoning to intervene internationally, the use of terror to op-
ress the opposition at national arena, the use of terrorism as a leverage
to gain concession on political arena.
These ethical questions are observed on the complementary work
of social, legal and psychological dimensions with the analysis of cases
Bagdasarian in United States Jurisdiction, Sefilyan within the European
Court of Human Rights jurisdiction.
Key words:
International Law, Terrorism, Sefilian, Bagdasarian
*
Yrd. Doç. Dr., Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Milletlerarası Hukuk Ana-
bilim Dalı Öğretim Üyesi