Dergi(124)

1961 ANAYASASI PERSPEKTİFİNDEN

PARLAMENTER BAĞIŞIKLIKLAR

PARLIAMENTARY IMMUNITIES IN THE PERSPECTIVE

OF THE 1961 TURKISH CONSTITUTION

Seda DUNBAY

Özet:

Parlamenter bağışıklıklar Anayasa Hukukunun güncelli-

ğini yitirmeyen alanlarındandır. Yasama sorumsuzluğu ve dokunul-

mazlığı ilk olarak 1876 tarihli Kanun-ı Esasi’de varlık göstermiştir.

Böylelikle anayasal tarihimize giriş yapan bağışıklıklar, 27 Mayıs 1960

askeri müdahalesini takiben yürürlüğe giren Türkiye Cumhuriyeti

1961 Anayasası’nda da düzenlenmiştir. Bu bağlamda ilk olarak yasa-

ma bağışıklarının ilgili anayasa dikkate alınarak teorik incelemesi ya-

pılacaktır. Ardından da 1961’den 1980’e kadar uygulamadaki durumu

örnek olaylarla incelenecektir.

Anahtar Sözcükler:

Türkiye Cumhuriyeti 1961 Anayasası, Parla-

mento, Parlamenter Bağışıklıklar

Abstract:

Parliamentary immunities appear in the fields of

constitutional law which don’t lose its currency. The freedom of

speech and the freedom from arrest came into existence at first,

in the Ottoman Constitution of 1876. In this way, they entered into

our constitutional history and also were enacted in the 1961 Turkish

Constitution which came into effect in pursuit of the 1960 military

intervention. In this context, we demonstrate its theoretical bases

considering related constitution. Additionally, we will explicate its

situation in practice from 1961 to 1980 with case study examples.

Keywords:

The 1961 Turkish Constitution, Parliament, Parlia-

mentary Immunities

GİRİŞ

Parlamenter bağışıklıklar, Anayasa Hukukunun en fazla tartışma-

ya maruz kalan alanlarındandır. Günümüzde söz konusu bağışıklık-

ların siyasi bir dogma haline geldiğini söylemek abartılı olmayacaktır.

Her ne kadar bu tür bir algının yaratılması söz konusu olsa da esa-

sen amaçlanan, milletin temsilcileri konumundaki vekillerin icra et-

∗

Avukat, Ankara Barosu, Bordeaux Üniversitesi Kamu Hukuku Doktora Öğrencisi

(Doctorante en droit public - Université de Bordeaux - CERCCLE Centre d’Études

et de Recherches Comparatives sur les Constitutions, les Libertés et l’État)