Dergi(124)

Bir Ceza Muhakemesi Hukuku İşlemi Olarak Adli Arama...

276

mümkün olduğunca kısa bir süre içinde bitirilir. Ayrıca Tüzük’ün 46.

maddesi uyarınca ceza infaz kurumuna sokulması veya bulundurul-

ması yasak madde veya eşyanın bulunduğuna dair makul ve ciddi

emarelerin varlığı ve kurumun en üst düzey amirinin gerekli görmesi

halinde çıplak arama yapılabileceği düzenlenmektedir. Her iki düzen-

leme uyarınca da arama yapılan kişi arama süresince tamamen çıplak

olamayacağı gibi, her ne kadar çıplak aramanın kişinin utanma duy-

gusunu ihlal etmeyecek şekilde yapılması zor görünse de arama, kim-

senin görmemesini ve bedene mümkün olduğunca dokunulmamasını

sağlayarak ve kişinin utanma duygusunu en az ihlal edecek şekilde

yapılmalıdır.

Kişinin üstünde yapılan arama, doğrudan buna ilişkin bir kararın

gereği olarak yapılabileceği gibi konutta, işyerinde veya diğer yerlerde

yapılan bir arama kararının kapsamında da uygulanabilecektir.

Bu-

nunla birlikte, Avukatlık Kanunu’nun 58. maddesi uyarınca, ağır ceza

mahkemesinin görev alanına giren bir suçtan dolayı suçüstü hali dı-

şında avukatın üzeri aranamayacaktır. Avukata bu düzenleme ile ge-

tirilen teminat mesleğini, hak, yetki ve sorumlulukları çerçevesinde en

iyi şekilde yerine getirebilmesini sağlamaya yönelik olup bu çerçevede

avukat, ağır cezayı gerektiren suçüstü hal dışında avukatlık mesleğini

icra ederken aramaya tabi tutulamayacak, ancak avukatlık mesleğini

icra etmiyor ise aranabilecektir.

Ancak avukatların aranamayacağına

AİHM, Iwanczuk v. Polonya (Başvuru No: 25196/94, Karar Tarihi: 15 Kasım 2001)

kararında hırsızlığa teşebbüs ve yolsuzluktan tutuklu bulunan başvurucunun ge-

nel seçimlerde oy kullanmak üzere gardiyanların odasına geldiğinde kendisinden

soyunmasının istenmesi ve iç çamaşırlarını çıkarmaması üzerine oy kullanama-

ması, bu arada kendisine hakaretlerde bulunularak aşağılanmasını 3. maddenin

ihlali saymıştır. Yine AİHM, Van Der Ven v. Hollanda (Başvuru No: 50901/99,

Karar Tarihi: 04 Şubat 2003) kararında kaçması halinde yeniden şiddet suçları iş-

lemeleri riski bulunduğu için EBI tipi cezaevinde çok katı bir rejim altında tutulan

başvurucunun üç buçuk yıl boyunca her hafta sistematik olarak çırılçıplak soyula-

rak üst aramasına tabi tutulmasının Sözleşme’nin 3. maddesini ihlal ettiğine karar

vermiştir. Valasinas v. Litvanya (Başvuru No: 44558/98, Karar Tarihi: 24 Temmuz

2001) kararında ise AİHM, ziyaretçisinin getirdiği yiyeceklerle koğuşuna dön-

mekte olan başvurucunun çırılçıplak bir şekilde bayan görevlinin önünde cinsel

organları çıplak elle yoklanarak aranmasının 3. maddenin ihlali olarak görmüştür.

Ayrıca bkz. Frérot v. Fransa kararı (Başvuru No: 70204/01, Karar Tarihi: 12 Hazi-

ran 2007), El Shennawy v. Fransa kararı (Başvuru No: 51246/08 Karar Tarihi: 20

Ocak 2011)

Özbek ve Diğerleri, s. 371.

Özbek ve Diğerleri, s. 364. Avukatlık Kanunu’ndaki düzenlemenin ağır ceza mah-