281 / 561
Bir Ceza Muhakemesi Hukuku İşlemi Olarak Adli Arama...
280
büro gibi de kullanmakta ise (home office), bu durumda da yapılacak
arama işleminin avukat bürosunda arama hükümlerine tabi olacağını
ifade etmek gerekir.
109
130. maddeye göre, avukat büroları ancak mah-
keme kararı
110
ile ve kararda belirtilen olayla ilgili olarak Cumhuriyet
savcısının denetiminde aranabilir. Aramada, Baro başkanı veya onu
temsil eden bir avukat hazır bulundurulur. Avukat bürosunda yapılan
arama sonucunda elkonulması gereken şeyler bulunursa, bunlar hak-
kında elkoyma kararı verilmesi gerekir. Ancak 130. maddenin 2. fık-
rasında elkoymaya karşı bir başvuru yolu getirilmiştir. Arama sonu-
cu elkonulmasına karar verilen şeyler bakımından bürosunda arama
yapılan avukat, baro başkanı veya onu temsil eden avukat, bunların
avukat ile müvekkili arasındaki meslekî ilişkiye ait olduğunu öne sü-
rerek karşı koyduğunda, bu şey ayrı bir zarf veya paket içerisine ko-
nularak hazır bulunanlarca mühürlenir. Yargılama makamından bu
konuda gerekli kararı vermesi istenir. Yargılama makamı, soruşturma
evresinde sulh ceza hâkimi, kovuşturma evresinde ise hâkim veya
mahkemedir. Yargılama makamı elkonulan şeyin avukatla müvekkili
arasındaki meslekî ilişkiye ait olduğunu saptadığında, elkonulan şey
derhâl avukata iade edilir ve yapılan işlemi belirten tutanaklar orta-
dan kaldırılır. Kanun bu kararın, yirmi dört saat içinde verilmesini
zorunlu tutmuştur.
avukatın mesleki sır saklama yükümlülüğünü korumayı amaçlayan usuli güven-
celere uygun davranılmamasının, başvurucunun elektronik verilerinin aranması
ve el konulması işlemlerinin hedeflenen meşru amaç ile orantısız olmasına neden
olduğunu tespit etmiştir. Karar metni için bkz. Serkan Cengiz, “Wieser ve Bicos
Beteiligungen Gmbh / Avusturya Davası”,
Türkiye Barolar Birliği Dergisi
, Sayı: 82,
Mayıs-Haziran 2009, s. 447-466. AİHM, Illiya Stefanov v. Bulgaristan (Başvuru
No: 44009/02, Karar Tarihi; 22.05.2008) kararında, suç şüphesine dayanarak veri-
len arama emrinin çok geniş düzenlenmesi ve avukat olan başvurucunun mesleki
gizlilik gerektiren bilgilerinin ortaya çıkartılması, bilgisayarlarına ve disketlerine
iki ay boyunca el konulmuş olmasının 8. maddenin ihlalini teşkil ettiği, aramada
hazır bulunan hiçbir hukuki eğitimi olmayan komşuların, polisin, başvurucunun
özel hayatına orantısız müdahale etmesini durdurabilmek imkanına sahip olma-
dığını belirterek, 8. maddenin ihlal edildiğini belirlemiştir. Bkz. Duygun Yarsuvat,
“Ceza Muhakemesi Hukukunda Kanuna Aykırı Elde Edilen Delillerin Geçerlili-
ği”, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 3 yılı, İstanbul, 2008, s. 318.
109
Aynı yönde bkz. Ersan Şen, “Avukat, Hakim ve Savcıların Aranması”,
Ankara Ba-
rosu Dergisi
, 2013/2,
s. 340.
110
Kanun hakim değil, mahkeme terimini kullanmıştır. Kanunda soruşturma ve ko-
vuşturma evresi ayrımına dikkat edilmeden mahkeme kararı ile arama yapılaca-
ğının belirtilmesi hatalı olmuştur. Bkz. Centel-Zafer, s. 395.; Hakeri-Ünver, s. 40
dn. 176.