285 / 561
Bir Ceza Muhakemesi Hukuku İşlemi Olarak Adli Arama...
284
veya arama tanığı
122
olarak nitelendirilmektedir. CMK’nın 119/4. mad-
desinde Cumhuriyet savcısı hazır olmaksızın konut, işyeri veya diğer
kapalı yerlerde arama yapılabilmesi için arama tanıklarının bulundu-
rulmasının zorunlu olduğuna ilişkin bir düzenlemeye yer verilmiştir.
Yine aranacak yerlerin sahibi veya eşyanın zilyedi aramada hazır bu-
lunmazsa temsilcisi veya ayırt etme gücüne sahip hısımlarından biri
veya kendisiyle birlikte oturmakta olan bir kişi veya komşusunun ha-
zır bulundurulması zorunludur. (CMK.m.120) Bu kişiler gözlemci ola-
rak işleme katılırlar.
123
Arama tanıklarının bulunması zorunluluğuna
ilişkin hüküm, hem kolluğun esasen arama yapılan yerde bulunma-
yan bir şeyin aramada bulunduğuna ilişkin iddialarının bulunması
örneğinde olduğu gibi aramaya maruz kalanların menfaatlerinin ko-
runması hem de aramaya maruz kalanlar tarafından kolluğun arama
işlemini hukuka aykırı veya kötü niyetli olarak gerçekleştirdiği iddi-
alarının çürütülmesi yönünden faydalıdır. Bununla birlikte CMK’nın
120. maddesi uyarınca arama işleminin hukuka uygunluğu için mut-
laka bulunmaları gerekmeyen, ancak bu işlem sırasında bulunmayı
istedikleri takdirde kendilerine engel olunamayan kişiler de vardır.
124
Aranacak yerin sahibi veya eşyanın zilyedi aramada hazır bulunabi-
leceği gibi aramada kişinin avukatının hazır bulunmasına da engel
olunamayacaktır.(CMK.m.120/3) Bu düzenleme savunma hakkı ve
silahların eşitliği ilkesinin doğal bir sonucu olarak görülmelidir.
125
Ancak avukatın çağrılması veya beklenmesinin aramayı sonuçsuz
bırakmaması gerektiğini de gözden kaçırmamak gerekir.
126
Böyle bir
durumda aramanın başarısızlıkla sonuçlanacağı, dürüst işlem ilkesi-
ne uygun şekilde aramayı gerçekleştirenler tarafından belirlenmelidir.
Zira avukatın çağrılma veya beklenme imkanı varken çağrılmaması
veya beklenmemesi arama işlemini sakatlayacak ve gerçekleştirenin
sorumluluğunu gündeme getirecektir. Aynı zamanda çağrılan avukat
geldiğinde arama işlemi devam ediyorsa avukatın aramaya katılması
mümkün görülmelidir.
127
122
Özbek ve Diğerleri, s. 388.
123
Centel-Zafer, s. 393.
124
Keskin Kiziroğlu, s. 165.
125
Gülşen, s. 93.
126
Özbek ve Diğerleri, s. 393-394.; Centel-Zafer, s. 394.
127
Özbek ve Diğerleri, s. 393.