219 / 417
İş Yargısında İstinaf Kanun Yolu
218
A. Ön İnceleme
Ön inceleme, bölge adliye mahkemesi tarafından dosya üzerinden
yapılan bir incelemedir. Bu incelemede yargılamanın başka daire ta-
rafından yapılması gerektiği, aleyhinde başvurulan kararın bir kesin
karar olduğu, başvuru süresinin kaçırıldığı, başvuru şartlarının yeri-
ne getirilmediği, dilekçede başvuru sebeplerinin gösterilmediği tespit
edilirse esas incelemeye geçilmeden gerekli karar verilecektir
78
(HMK
m. 352).
Ön incelemeyi, bölge adliye mahkemesi hukuk dairesi
79
gerçekleş-
tirecektir. Ön incelemede, dosyanın esastan incelemesine geçmek için
aranan şartları sağlayıp sağlamadığı tespit edilmektedir. Bu sayede ile-
ride tespit edilmesi muhtemel eksiklikler ve yanlışlıklar erkenden tes-
pit edilmekte ve bölge adliye mahkemelerinin iş yükü azaltılmaktadır.
Bu bağlamda, ön inceleme usul ekonomisine hizmet eden önemli bir
yargılama aşamasıdır. Bununla birlikte, ön inceleme sırasında tespit
edilemeyen hukuka aykırılıklar, esas inceleme esnasında tespit edilir-
se, bölge adliye mahkemesinin istinaf başvurusunu o aşamada reddet-
me imkânı bulunmaktadır.
80
Aslında, istinaf başvurusunun süresinde yapılıp yapılmadığı; ka-
rarın kesin bir karar olup olmadığı ve harç ve giderlerin tam olarak
yatırılıp yatırılmadığı hususlarının, ilk derece mahkemesi tarafından,
istinaf dilekçesinin verilmesinden hemen sonra, ön incelemeden evvel
gözetilmesi gerekir (HMK m. 346). Ancak, ilk derece mahkemesinin
yaptığı incelemede, bu hususlardaki herhangi bir eksikliğin gözden
kaçırılması durumunda, bölge adliye mahkemesi yapacağı ön incele-
me ile eksikliği tespit edip gerekli kararı vermelidir.
İş mahkemesinin verdiği karara karşı başvuru süresinin kaçırıl-
ması veya kesin karara karşı istinaf başvurusu yapılması halinde, isti-
78
Yılmaz, s. 64; Arslan/Yılmaz/Ayvaz, s. 595; Pekcanıtez/Atalay/Özekes, s. 528;
Çiftçi, s. 568; Medeni Usul ve İcra-İflas Hukukçuları Toplantısı II-III, Eskişehir 3-5
Ekim 2003.(Toplantı II-III) s. 36; Konuralp, s. 257; Karslı, s. 800.
79
5235 sayılı Kanun’un 35/1 maddesi uyarınca, bölge adliye mahkemelerinin baş-
kanlar kurulları toplanarak, mahkemenin hukuk ve ceza dairelerinin numaralarını
ve aralarındaki işbölümünü belirleyen kararlar almıştır. Buna göre örneğin Ankara
Bölge Adliye Mahkemesi’nin 5,6,7,8,9,10 ve 11’inci Hukuk Dairelerinin ihtisas ala-
nı iş ve sosyal güvenlik hukuku olarak belirlenmiştir.
(http://www.hsyk.gov.tr/duyurular/2016/Mayis/bamduyuru/ankarabam.pdf) (31.05.2016).
80
Akkaya, s. 241.