125

Tasarrufun İptali Davasının İpotek Alacaklısı ve Dördüncü Kişiye Etkisi

232

I- GİRİŞ

Hacizden veya iflas kararından önce, malları üzerinde serbestçe

tasarrufta bulunabilen borçlular, henüz alacaklıları takibe başlama-

dan, onlardan mal kaçırmak amacıyla malvarlıklarını başkalarına

devredebilirler. İşte bu gibi kötü niyetli borçluların mal kaçırmak kas-

tı ile yaptıkları işlemlerden zarar gören alacaklıları korumak amacı ile

alacaklılara tasarrufun iptali davası açabilmeleri imkânı tanınmıştır.

Tasarrufun iptali davası, borçlunun alacaklılarına zarar veren bazı ta-

sarruflarını davacı alacaklı bakımından, onun alacağı ölçüsünde hü-

kümsüz hale getirmeye yarayan bir davadır.

İcra ve iflas Kanunu m.277/I uyarınca iptal davası, İİK m.278, 279

ve 280. maddeler doğrultusunda açılabilecek; borçlunun gerek “dava

dışındaki”, gerek “icra takibi içindeki” tüm tasarrufları

, iptal davası-

Baki Kuru, İcra ve İflas Hukuku,

C.IV

, s. 3406; Necmeddin Berkin, İflas Huku-

ku, B.4, İstanbul 1972, s. 490; Talih Uyar/Alper Uyar/Cüneyt Uyar, Tasarrufun

İptali Davaları, B.4, Ankara 2011, s. 15; Baki Kuru Baki, İcra ve İflas Hukuku El

Kitabı, Ankara 2004, s. 1196; İsmet Sarısözen, “İcra ve İflas Kanununa Göre İptal

Davasında Yargılama Usulü”, ABD, 1977/1, s. 50-58; Selçuk Öztek, “Tasarrufun

İptali Davalarında Ortaya Çıkan Bazı Sorunlar ve Yargıtay’ın Bu Sorunlara İlişkin

Uygulaması”,

Prof.Dr

. Ergun Önen’e Armağan, İstanbul 2003, s. 319; Ali Güne-

ren, İcra ve İflas Hukukunda Tasarrufun İptali Davaları, Ankara 2012, s. 39; İzzet

Karataş/Erol Ertekin, Tasarrufun İptali Davaları, Ankara 1998, s. 15; Serdar Kale,

“Aciz Halindeki Borçlunun Bir veya Birkaç Alacaklısını Kayıran Hukuki Filleri

Dolayısıyla İptal Davası”,

Prof.Dr

. Ergun Önen’e Armağan, Ankara 2003, s. 191

vd; Kamil Yıldırım, “Tasarrufun İptali Davasının İşlevi Bakımından Aciz Vesikası

ile İlişkisi Hakkında Düşünceler”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Der-

gisi, C.11 Özel Sayı,

Prof.Dr.

Bilge Umar’a Armağan, İzmir 2010, s. 973; Cenk Akil,

“Yargıtay Kararları Işığında Tasarrufun İptali Davaları Bağlamında Aciz Belgesi”,

Ankara Barosu Dergisi, 2014/3, S.5, s. 162; Aziz Serkan Arslan, “Tasarrufun İptali

Davasından Sonra Açılan Menfi Tespit Davasında Bekletici Mesele Yapma Soru-

nu”,

Prof.Dr.

Ejder Yılmaz’a Armağan, C.1, Ankara 2014, s. 253.

Bkz. Senai Olgaç, “Yargıtay İçtihatlarının Işığı Altında İcra ve İflas Hukukunda

İptal Davaları”, Recai Seçkin’e Armağan, Ankara 1974, s. 458; Uyar/Uyar/Uyar,

C.1, s. 15; Bilge Umar, Türk İcra İflas Hukukunda İptal Davası, Ankara 1963, s. 54

vd; Timuçin Muşul, İcra ve İflas Hukukunda Tasarrufun İptali Davaları, Ankara

2015, s. 13-14; Ömer Ulukapı, İcra ve İflas Hukuku, B.6., Konya 2014, s. 284; Şaha-

bettin Sertkaya / Süleyman Kul, Tasarrufun İptali Davaları, Ankara 2016, s. 4; Le-

vent Börü, “İcra ve İflas Hukukunda Zarar Verme Kastından Dolayı İptal Davası

(İİKm. 280)”, C.58, S.3, Y.2009, s. 483-484.

Bunların içine, satış işlemi, ipotek işlemi, tapuya şerh verilerek güçlendirilmiş

taşınmaz satış vaadi sözleşmesi, kişisel hakların kuvvetlendirilmesi için tapuya

verilen şerhler, alacağın temliki işlemi, bağışlama, borç ikrarında bulunma, tica-

ri işletmenin devri gibi işlemler girmektedir (Bkz. Talih Uyar, “Tasarrufun İptali

Davalarının Konusu, (İİK m. 278, 279, 280)”,

TBB Der

gisi, Sayı 78, Y.2008, s. 288;

Uyar/Uyar/Uyar, C.1, s. 66).