125

Tasarrufun İptali Davasının İpotek Alacaklısı ve Dördüncü Kişiye Etkisi

234

Sınırlı ayni hak olan ipotek de bu bağlamda tasarrufun iptali da-

vasına konu olabilecektir. Bu kapsamda iptal davasından üçüncü kişi

ve hatta dördüncü kişi etkilenmektedir. İptal davasına konu tasarru-

fun başlıca muhatabı üçüncü kişi olduğundan davanın üçüncü kişiyi

etkilemesi, kurumun amacıyla da doğrudan ilişkili olmasına karşın,

iptal davasının dördüncü kişiyi ne şekilde etkileyebileceği özellikle

tasarruf tarihinden sonra yeni malik tarafından tesis edilen ipoteğin

önceliğinin bulunup bulunmadığı bu çalışmanın konusunu oluştur-

maktadır.

II- İPTAL DAVASINDA ÜÇÜNCÜ VE DÖRDÜNCÜ KİŞİNİN

DURUMU

“İptal davasında davalı” başlıklı İİK m.282 uyarınca

“

İcra ve iflas

Kanununun 11 inci babındaki iptal davaları borçlu ve borçlu ile hu-

kuki muamelede bulunan veya borçlu tarafından kendilerine ödeme

yapılan kimseler ile bunların mirasçıları aleyhine açılır

”.

Burada borç-

lu ile lehine tasarrufta bulunulan üçüncü kişi, mecburi dava arkadaşı-

dır.

Maddi anlamda değil, şekli anlamda bir mecburi dava arkadaşlığı

bulunmakta olup; bu bağlamda her biri diğerinden bağımsız olarak

usul işlemlerini yapabilir.

ği”,

Türkiye Noterler Birliği Hukuk Dergisi

, 2014-1, s. 86); Bu görüşe göre borçlunun

muvazaalı tasarrufları hakkında İİK m. 277 vd. göre iptal davası açılabileceği gibi

Borçlar Kanunu’na göre muvazaalı işlemin hükümsüzlüğünün tespiti için dava

açılabilir; aksi takdirde muvazaa davasının iptal davasını bertaraf ettiği kabul edi-

lecek olursa, borçlu ile borçlunun mal kaçırma fiiline katılan kötü niyetli üçüncü

kişileri koruyucu bir sonuç oluşur (Uyar, Konu, s. 291); Kanaatimizce bu davalar

karşısında, alacaklı isterse İcra ve İflas Kanunu hükümleri doğrultusunda tasar-

rufun iptali davası, isterse Borçlar Kanunu hükümleri kapsamında muvazaaya

yönelik bir dava açabilir.

Kuru,

C.IV

, s. 3522; Pekcanıtez/Atalay/Sungurtekin Özkan/Özekes, s. 853;

Kuru/Arslan/Yılmaz, s. 620; Kuru, İcra, s. 1215; Muşul, Tasarrufun İptali, s. 219;

Muşul Timuçin, “Tasarrufun İptali Davasında Dava Şartı Olarak Aciz Vesikası,

Sorunlar, Yargıtay Kararları ve Düşünceler”, İcra ve İflas Hukuku ile İlgili Maka-

leler – Hukuki Mütalaalar ve Bilirkişi Raporları, B.2, Ankara 2013, s. 69; Sertkaya/

Kul, s. 129; Ayrıca bkz. Buse Dişel, İcra Hukukunda Takip Arkadaşlığı, İstanbul

2014, s. 83 vd.

Pekcanıtez/Atalay/Sungurtekin Özkan/Özekes, s. 853; Uyar, C.III, s. 19945; Yıl-

dırım, s. 264; Kuru, İcra, s. 1215; Muşul, Tasarrufun İptali, s. 220; Uyar/Uyar/

Uyar, C.2, s. 1580; Dava konusu olan hakkın birden fazla kişi tarafından elbirliği

halinde kullanılması veya dava konusu borcun elbirliği ile yerine getirilmesinin

maddi hukuk kurallarına göre zorunlu olduğu hallerde bu hukuki ilişki hakkın-

da mahkemece bütün ilgililer için aynı şekilde ve tek bir karar verilmesi gereken