125

TBB Dergisi 2016 (125)

Mehmet ALKAN

Yine aynı kanunun 97’nci maddesine göre; “Yakalama işlemi bir tuta-

nağa bağlanır, bu tutanağa yakalananın hangi suç nedeniyle, hangi

koşullarda, hangi yer ve zamanda yakalandığı, yakalamayı kimlerin

yaptığı, hangi kolluk mensubunca tespit edildiği,

haklarının tam ola-

rak anlatıldığı

açıkça yazılır.” Bu hakların nelerden ibaret olduğu ise

147’nci maddede sayılmıştır.

CMK’nın 91 ve 94’üncü maddelerine göre; yakalanan kişinin gö-

zaltı süresi, yakalama yerine

en yakın hâkim veya mahkemeye gön-

derilmesi

için zorunlu süre hariç, yakalama anından itibaren

yirmi

dört

saati geçemez.

En az üç kişinin birlikte işlediği suçlarda bu süre

Cumhuriyet Savcısı tarafından her seferinde bir gün olmak üzere

toplamda 4 güne kadar uzatılabilir. Yakalama yerine en yakın hâkim

veya mahkemeye gönderilme için zorunlu süre on iki saatten fazla

olamaz. Kişinin, yirmi dört saat içinde yetkili hâkim veya mahkeme

önüne çıkarılamaması durumunda aynı süre içinde en yakın sulh ceza

hâkimi önüne çıkarılması gerekmektedir. Hal böyleyken kamuoyun-

da iç güvenlik paketi olarak bilinen 6638 sayılı Kanun’la değişikliğe

gidilmiştir. Yeni düzenlemeye göre “suçüstü hâlleriyle sınırlı olmak

kaydıyla; kanunda belirtilen suçlarda kişi hakkında mülki amirlerce

belirlenecek kolluk amirleri tarafından yirmi dört saate kadar; şiddet

olaylarının yaygınlaşarak kamu düzeninin ciddi şekilde bozulmasına

yol açabilecek toplumsal olaylar sırasında ve toplu olarak işlenen suç-

larda ise kırk sekiz saate kadar gözaltına alınma kararı verilebilir… Bu

şekilde gözaltına alınan kişiler hakkında da gözaltına ilişkin hüküm-

ler uygulanır.”

İtiraz

konusuna gelince; yakalama işlemine, gözaltına alma ve

gözaltı süresinin uzatılmasına ilişkin Cumhuriyet Savcısının yazılı

emrine karşı, yakalanan kişi, müdafii veya kanunî temsilcisi, eşi ya

da birinci veya ikinci derecede kan hısımı, hemen serbest bırakılma-

yı sağlamak için sulh ceza hâkimine başvurabilir. Sulh ceza hâkimi

incelemeyi evrak üzerinde yaparak derhâl ve nihayet yirmi dört saat

dolmadan başvuruyu sonuçlandırır.

3713 sayılı Kanun’un terör suçlarında gözaltı süresinin 24 saat yeri-

ne 48 saat olarak uygulanmasını düzenleyen 10/ç maddesi yürürlükten

kaldırılmıştır. Aynı kanunun, terör suçlularının toplu suçlarda (en az

üç kişi) 15 gün içinde mahkemeye çıkarılmasını içeren 11’inci maddesi