

İnsansız Hava Araçlarının/Drone’ların Türk Sivil Havacılık Hukukuna Göre Statüsü, Unsurları ...
356
ları, çift pervane sistemine sahip olup, bunlardan biri iniş ve kalkış
sırasında dikey; diğeri ise yolculuk sırasında yatay uçuşu destekle-
mektedir.
53
Bu itibarla havalanabilme şartı, dikey veya yatay olarak
gerçekleştirilebilir.
İHA›nın bu bağlamda kendi gücüyle hareket edip-etmemesi veya
yerden kumanda ile uçuş sırasında veya uçuştan önce programlama
yoluyla komuta edilmesinin bir önemi bulunmamaktadır. Örneğin bir
online alışveriş web sitesi; müşterileri henüz siparişlerini vermeden
ürünlerin insansız hava araçları ile taşınarak/kargolanarak gönderi-
lebileceği bir sezgisel sipariş otomasyon programı da kullanabilecek-
tir.
54
Bu program vasıtasıyla İHA›nın havalanabilmesi ya da online bir
İHA pilotu ile komuta edilebilmesi mümkündür.
2. Havada Seyredebilme/Kalabilme
Bir insansız aracın İHA olabilmesi THSK kapsamında havalana-
bilmesi yeterli olmayıp aynı zamanda havada seyredebilme özelliğine
de sahip olması gerekmektedir. Havada seyredebilme; bir hava ara-
cının atmosfer içindeki bir noktadan yine atmosfer içindeki diğer bir
noktaya doğru hareket etmesidir.
55
Her ne kadar TSHK havada sey-
redebilme ifadesini tercih etmiş olsa da, seyredebilme özelliğinin ha-
vada kalmayı da kapsadığı kabul edilmelidir. Zaten yeni İHA talima-
tında da İHA tanımı yapılırken isabetli olarak
“...uçurulan ya da havada
kalabilen hava aracı,
” ifadeleri tercih edilmiştir.
Yere yakın olarak havanın itme gücüyle veya manyetik alan oluş-
turmak suretiyle zemine yakın aralıkta seyreden araçların (raya temas
etmeden giden hızlı trenler =manyetik raylı tren
56
gibi), madde ile araç
arasında çok yakın aralık olması sebebiyle havalanabildikleri ve hava-
da seyredebildiklerinin kabul edilemeyeceği doktrinde savunulmak-
53
http://webrazzi.com/2015/11/30/amazon-yeni-nesil-teslimat-drone/Er.Tar.01.12.2015.
54
http://webrazzi.com/2014/01/20/amazon-sezgisel-teslimat-lojistik/Er.Tar.
01.12.2015.
55
Akkurt, s.65 Yazar bu seyrin kontrollü olması gerektiğini söylemektedir. Kanaa-
timce kontrol şartı aranmasına gerek bulunmamaktadır. Çünkü; kontrolünü kay-
betmiş ya da hacklenmiş iHA’lar söz konusu olabilir.
56
https://tr.wikipedia.org/wiki/Manyetik_rayl%C4%B1_trenEr.Tar.01.12.2015.