125

TBB Dergisi 2016 (125)

Halid ÖZKAN

375

rinde kameralar olan bir İHA ile bir kız öğrenci yurdunun yakınında

bir uçuş gerçekleştirilmiş ve iddiaya göre akşam saatlerinde gerçekle-

şen uçuş ile öğrenci yurdundaki kız öğrencilere ait video görüntüleri-

nin kaydedilmesi amaçlanmıştır.

Söz konusu ve benzeri eylemlerin

tespiti ve engellenmesi ise bireysel İHA kullanımın oldukça arttığı bu-

günlerde oldukça zordur.

Burada tartışılması gereken, bireylerin temel hak ve özgürlükle-

rine doğrudan müdahale eden ve haksız saldırı niteliğindeki eylem-

ler için başvurulabilecek yollardır. Son dönemde sıklıkla zikredilen

“İHAsavar”

100

(

Drone

defender,

101

anti-

drone

, anti-UAV, anti-piracy

dro-

102

) kavramı bu yollardan birisidir. İHAsavar, gerek kendisine ve ge-

rek başkasına ait her türlü hakkın korunması amacıyla, bir hakka yö-

nelmiş, gerçekleşen, gerçekleşmesi veya tekrarı muhakkak olan haksız

bir saldırıyı o anda hal ve koşullara göre saldırı ile orantılı biçimde

defetmek zorunluluğu ile istenmeyen İHA fiillerine karşılık olarak

İHA›nın düşürülmesi, işlevsiz bırakılması, kontrolünün kaybedilme-

sine yarayan araçtır. Bu araç teknolojik yöntemler (radyo dalgaları, la-

zer sistemi) kullanabileceği gibi fiziki müdahalede bulunacak şekilde

de dizayn edilebilecektir. Hatta bir hayvan (

kartal

) bile İHAsavar ola-

rak kullanılabilir.

Özellikle son dönemde özel hayatın gizliliğini ihlal eden İHA ak-

tiviteleri gündemdedir.

103

Örneğin bu başlığın giriş kısmında verilen

(http://www.hurriyet.com.tr/cevizlibag-yurdunda-kiz-ogrencilere-drone-ile-

taciz-40019122),

(http://www.iha.com.tr/haber-kiz-ogrenci-yurdunda-dronelu-

taciz-515019/),

(http://www.haberturk.com/gundem/haber/1158862-kiz-

ogrenci-yurduna-droneli-taciz), (Er.Tar. 26.11.2015).

100

“Drone-savar” Alternatif kavram kullanımı için bkz.

http://shiftdelete.net/boe-

ing-drone-savar-silahini-duyurdu-63468 Er.Tar. 08.12.2015.

101

Yeni geliştirilen bir tüfek ile gökyüzündeki bir insansız hava aracı tek kurşun atıl-

madan radyo dalgaları ile düşürülebilecektir. Bkz. Zach Epstein, “New rifle sho-

ots drones out of the sky without firing a single bullet” 16 Ekim 2015, http://bgr.

com/2015/10/16/drone-defender-rifle-radio-wave-gun/ Er.Tar. 08.12.2015.

102

http://atacglobal.com/atac-anti-piracy-drone-uav-advantage/

Er.Tar.

08.12.2015.

103

Hatta Amerika’da Wisconsin eyaleti İHA uçurmak suretiyle özel hayatı ihlal ede-

cek şekilde fotoğraf, video çekilmesini ve kameralarla izleme yapılmasını özellikle

cezalandıran kanuni düzenlemeleri kabul etmiştir. Kurt W. Smith, “Drone Tech-

nology: Benefits, Risks, and Legal Considerations” Seattle Journal of Environmen-

tal Law Volume 5, Issue 1, Article 12, 5-31-2015, s.297.