Sayi126

Düzenleyici İşlemin Konusunun Gayrımeşru Olması

204

kanun tarafından yapılan düzenlemelerin, TBMM tarafından esası

aynı kalmak üzere tekrar çıkartılmak istemesi ile ilgili olarak yaşanan

yargı süreçlerinde; iptal edilen bir kanunun tekrar çıkartılması duru-

munun “yokluk” sayılıp sayılamayacağı hususunda bu konu hukuki

olarak tartışılmıştır. TBMM’nin, emeklilikle ilgili olarak, kendi üyele-

ri için art arda çıkardığı benzer nitelikli ayrıcalıklı yasalar nedeniyle

Anayasa Mahkemesi, TBMM’nin kendi üyelerine ayrıcalık tanıyan bu

yasaları, yok hükmünde kabul etmemiş, ancak iptal etmiştir. Bu konu-

da TBMM’nin geliştirdiği yöntem; yasanın, Anayasa Mahkemesi’nin

“olası” iptal kararını etkisiz kılmak için, Anayasa Mahkemesi’nde

incelenme aşamasında olan ve TBMM üyelerine emeklilik bakımın-

dan ayrıcalık getiren yasayı, henüz Anayasa Mahkemesi iptal kararı

vermeden önce “aynı nitelikte, ayrı bir yasa ile yedeklemesidir”. Ör-

neğin, 26.10.1990 günlü, 3671 sayılı “TBMM Üyelerinin Ödenek Yolluk

ve Emekliliklerine Dair Kanun”a karşı, Anayasa’ya aykırılık savıyla

yapılan başvuru Anayasa Mahkemesi tarafından henüz karara bağ-

lanmadan, aynı nitelikte, 3.12.1992 günlü 3855 sayılı Yasa çıkarılmıştır.

3855 sayılı Kanun’un 2’nci maddesi ile 3671 sayılı Kanun’un 2. maddesi

hemen hemen aynıdır. Anayasa Mahkemesi, bu konuda açılan dava-

larda, yokluk konusunu tartışmakla beraber, iptal kararı vermeyi yeğ-

lemiştir.

Anayasa Mahkemesi’ne göre; Anayasa’nın 153’ncü madde-

sinde yer alan; “Anayasa Mahkemesi kararları Resmî Gazetede hemen

yayımlanır ve yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makam-

larını, gerçek ve tüzelkişileri bağlar” hükmü çerçevesinde, Anayasa

Mahkemesi kararlarının bağlayıcılığı kuralına uyulmamasını ve Ana-

yasa Mahkemesi kararının etkisiz duruma getirilmesini bu maddenin

“ağır ihlali” olarak nitelemiş, ancak müeyyideyi “yok işlem” olarak

kabul etmemiştir. Anayasa Mahkemesi’nce iptal edilerek Anayasaya

aykırılığı belirlenen bir hükümle aynı ya da özdeş nitelikte olan bir

başka kuralın, yasalaştırılarak Anayasa Mahkemesi kararının etkisiz

duruma düşürülmesi, kuşkusuz, Anayasa’nın 153. maddesinin ağır

ihlali anlamına gelecektir.

Anayasa Mahkemesine göre; “Bir yasa ku-

Yılmaz Aliefendioğlu, s. 14.

Anayasa Mahkemesi Kararı 9.4.1991 Gün Ve 1990/36 Esas, 1991/8. Karar sayılı

İlamı Bknz. Yılmaz Aliefendioğlu, s. 12, Turan Yıldırım, s. 79-80, İbrahim Şahbaz,

s. 35-39. Hatta Anayasa Mahkemesi kararlarının, bir yasama tasarrufu ile geçer-

siz kılınması fonksiyon gaspına yol açacağı gibi, kuvvetler aykırılığı ilkesine de

terstir. Böyle bir uygulama, yasama yetkisinin kötüye kullanılması anlamına da

gelecektir. anayasa mahkemesi kararı 13.5.1998 gün ve 1996/51 Esas, 1998/17 Ka-

rar sayılı Kararı’nda yer alan muhalefet şerhi (Üyeler; Yalçın Acargün, Mustafa