Sayi126

Düzenleyici İşlemin Konusunun Gayrımeşru Olması

202

Anlaşılacağı üzere Anayasa Mahkemesi kuvvetler aykırılığı ilke-

sine aykırı olarak fonksiyon gaspı olarak nitelenebilecek şekilde yasa-

ma, yürütme veya yargı erklerinin birbirlerinin yerine geçerek karar

almaları durumunda ve özellikle yasama organının, yasama kapsa-

mında yer almayan konularda kanun adı altında karar alması duru-

munda yokluktan söz edilebileceğinin altını çizmektedir.

Anayasa Mahkemesi huzurunda ilk yok hükmünde sayma iddia-

sı 1971 yılında; Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen

Yüksek

Hâkimler Kurulu Kanunu’nun 77. ve 2556 sayılı Hâkimler Kanunu’nun

63’ncü maddelerinin iktidar partisi tarafından çıkarılan yeni bir ka-

nunla tekrar yasalaştırılmak istenilmesi nedeniyle ileri sürülmüştür.

O tarihlerde TBMM üyelerinin altıda bir fazlası üyenin imzası ile Ana-

yasa Mahkemesinde açılan davada;

Anayasa Mahkemesi tarafından

açıkça Anayasa kurallarına aykırı olduğu belirlenen ve iptal edilen

maddelerle ilgili mahkemenin gerekçelerine hiç dikkat edilmeksizin

TBMM tarafından tekrar yasa çıkarılması nedeniyle;

Yasama Mecli-

sinin Anayasa’nın kendileri için çizmiş olduğu yetki sınırlarını açıkça

aştığı, Anayasa’nın 152. maddesi uyarınca Anayasa Mahkemesi karar-

larının kesin olması ve yasama, yürütme organları ile bütün kişileri

bağlamasına ve devlet organlarının veya resmî yerlerin bu iptal kara-

rının gerekçelerinde gösterilen görüşlere uygun biçimde işlem yapma-

larının zorunlu olmasına rağmen aynı yönde tekrar yasal düzenleme

yapılmasının yok hükmünde sayılması gerektiği gerekçesi ile açılan

davada Anayasa mahkemesi “yok hükmünde sayma” tartışmalarına

girmeksizin yeni yapılan yasal düzenlemeleri iptal etmiştir.

Aynı yıllarda bu sefer Cumhuriyet Halk Partisi tarafından

Anayasa Mahkemesi’nde açılan davada; Deniz Gezmiş, Yusuf As-

lan ve Hüseyin İnan’ın ölüm Cezalarının Yerine Getirilmesine Dair

Kanun’un

Anayasa’ya, Yasama Meclisleri içtüzüklerine ve Anayasa

hukukuna aykırı olduğu ileri sürülerek iptali ile kanunun uygulan-

masının durdurulması talebinde bulunulmuştur. Anayasa Mahkeme-

si, şekil noksanlığı yönünden kanunu iptal etmekle birlikte Yüksek

Mahkeme üyelerinden Şahap Arıç ve Halit Zarbun tarafından yazı-

lan muhalefet şerhlerinde “yok hükmünde sayılma” hususu üzerinde

özellikle durulmuştur. Yüksek Mahkeme üyeleri tarafından yazılan

Anayasa Mahkemesi Kararı, 1966/31 Esas, 1967/45 Karar sayılı İlamı.

Anayasa Mahkemesi Kararı, 1970/39 Esas, 1971/44 Karar sayılı İlamı.

25/3/1972 tarih ve 14139 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1576 sayılı Kanun.