Sayi126

Düzenleyici İşlemin Konusunun Gayrımeşru Olması

200

işlemlerin hukuki dayanaklarının bulunmadığı ve yok hükmünde ol-

dukları gerekçesi ile hem sınav işleminin hem de sınav sonuçlarına

dayalı olarak kadrolara yapılan atama işlemlerini yok hükmünde ol-

dukları gerekçesi ile iptal etmiştir.

Danıştay kararlarında yokluk kavramı “hukuki yokluk” kavramı

ile birlikte incelenmiştir. Danıştay’a göre; “Bir idari işlemin kurucu un-

surlarındaki hukuka aykırılık derhal fark edilebilir nitelikte ve işlemin

kimliğini dahi yitirmesine yol açabilecek derecede

ağır, açık ve barız

ise işlem “yok hükmündedir”.

Bu tür işlemler hiçbir hak ya da yüküm-

lülük doğurmayan her türlü hukuki etkiden yoksun işlemlerdir. Bunlar

ayrıca bir başka işleme de

hukuki dayanak oluşturamazlar

ve iyiniyet

halinin varlığında dahi hiçbir zaman ve hiçbir şekilde, hukuka uygun

bir duruma getirilemezler. Tüm bu saptamalar hukuki yokluk hali için

geçerlidir. Hukuki yoklukta,

işlem maddeten oluşmuş; fakat hukuken

yok hükmündedir.

Hukuken yok hükmünde olan işlemin, maddi ola-

rak da ortadan kaldırılması gerekir. Zira, hukuken yok hükmünde olan

bir işlemin uygulamasının sona erdirilmesi, ancak bu şekilde sağlana-

bilir.

Anlaşılacağı üzere Danıştay; hukuki yokluk halinde madden

oluşmuş ancak ağır, açık ve bariz hukuka aykırılığı nedeniyle yok hük-

münde olan işlemlerin, maddi olarak da hukuk aleminden kaldırılması,

dolayısıyla uyuşmazlığın esası ile ilgili bir inceleme yapılabileceği (ve

dolayısıyla iptal davası formunda görülmesi gerekeceği) görüşündedir.

Yukarıda verilen örneklerin pek çoğundan anlaşılacağı üzere Da-

nıştay Daireleri arasında;

meşruiyet zemini bulunmaksızın, hukuki

dayanağı bulunmaksızın, hukuki geçerliliği bulunmaksızın

yapılan

işlemleri

yok hükmünde sayıp

ancak bu şekilde açılan davaların

ip-

12.8.2000 günlü, 24138 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmeliğin. 1219 sa-

yılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun ile tıpta uzmanlık

konusunda getirilmiş bulunan yasal düzenlemeye aykırı olduğu ve anılan Yönet-

melik hükümlerine dayalı olarak davalı idarece 24.9.2000 tarihinde yapılacağı ilan

edilen yabancı dil sınavının da hukuki dayanaktan yoksun kalacağı saptanmış

bulunduğundan ve 15.5.2002 tarihinde de bu işlemlerin iptaline karar verilmiş

olduğundan, Dairemizce iptal edilen Yönetmeliğin 8. maddesi uyarınca 24.9.2000

tarihinde yapılan yabancı dil sınavına ve iptal edilen diğer maddelere dayalı ola-

rak gerçekleştirildiği tartışmasız olan 15.1.2001 tarihinde “mesleki bilgi, beceri ve

yetenek ile eğitim ve öğretim yapabilme yeteneği sınavı” nı yapma işleminin ve

bu sınav sonucunda başarılı olanların şef ve şef yardımcılığı kadrolarına atama-

larının yapılmasına ilişkin işlemlerin hukuki dayanaktan tümüyle yoksun bulun-

dukları ve yok hükmünde oldukları kuşkusuzdur. Danıştay 5. Dairesi 2001/1008

Esas., 2002/2254 Karar sayılı İlamı.

Danıştay 7. Dairesi 2001/337 Esas., 2002/3092 Karar sayılı İlamı.