Sayi126

TBB Dergisi 2016 (126)

Tolga AKAY

365

ve sayılar, ürünlerin kaplandığı ambalajlar ile salt ürünlerin görünü-

şü; işaret kapsamındadır

ki “işaret” mefhumu, markanın fikri mül-

kiyet hakları içerisinde yer almasının nedenidir. Markaların akılda

kalıcı, kolay hatırlanan, ayırt edicilik yönlerinin güçlü olması bekle-

nir. Hukuki bakımdan önemli olan ise markanın, belirlenen işaretler

içerisinde olmasıdır.

Markanın işlevinden yola çıktığımızda, günlük hayatımızın he-

men her alanında karşımıza çıkan simgeler olduklarını görebiliriz.

Günümüzün tüketim merkezli toplumunda marka, salt üreticinin mal

ve hizmetini tanımlayan, ayırt eden işaretlerin ötesinde bazı görüşle-

re göre, sosyal statüyü ve kimliği belirleyen, iktisadi hayatta olduğu

gibi sosyal hayatta da kendine yer edinmiş bir olgudur.

Markanın,

kabul edilen en önemli işlevi bir malın hangi üretici tarafından üre-

tildiği ya da kim tarafından piyasaya sunulduğunun yani köken ya

da orijinin tespit edilmesini sağlamasıdır. Üretici için hukuki olarak

tescil edilmiş bir marka, ona rakipleri karşısında hukuki bakımdan

koruma sağlar ve emtiasının kopya edilmesi durumunda hak iddia

etme imkânı sağlar ki bu durum marka kavramının özünü oluşturur.

Aynı durum tüketici için de geçerlidir. Tüketici, bildiği, aradığı ürünü

marka sayesinde benzerlerinden ayırarak seçebilir; emtiaya şahsiyet

kazandıran unsur markadır. Bu işlevi yerine getiremeyen bir işaretin

pratikte marka olabilme vasfı da yoktur.

Marka Kavramının Tarihsel Gelişimi

Marka, temelde üreticinin, ürettiği ürünün orijinini ve kalitesini

tüketiciye aktarmada kullandığı en kestirme ve en etkili işaretlerdir.

İşaretlerden yola çıkıldığında ise marka kavramının oldukça köklü bir

tarihe sahip olduğu ortaya çıkar.

Güney Asya’nın en eski uygarlıklarından biri olan ve İndus Neh-

Remzi Gemci, Gamze Gülşen, F. Müge Kabasakal, “Markalar ve Markalaşma Şart-

ları”,

Uludağ Üniversitesi Mühendislik- Mimarlık Fakültesi Dergisi,

C. 14, S. 1, 2009, s.

107.

Hamdi Yasaman, Marka Hukuku ile İlgili Makaleler Hukuki Mütalâalar Bilirkişi

Raporları II, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2005, s. 7-11.

Mehmet Marangoz, “Tüketicilerin Marka Fonksiyonu Algılamaları ile Satın Alma

Sonrası Davranışları Arasındaki İlişki”, D.E.Ü.İ.İ.B.F., C. 21, S. 2, 2006, s. 108 – 110.

Arseven, Alameti Farika Hukuku, s. 7-8.