376 / 393
TBB Dergisi 2016 (126)
Tolga AKAY
375
giler ile birlikte Divan-ı Ahkâm-ı Adliye Nezareti’ne gönderilir.
37
İlgili
nezaret numunenin tam kaydına kadar geçici ilmühaberi başvuru sa-
hibine verir. Başvuru sahibinden, alamet-i farikanın geçici ilmühaberi
için bir adet yüzlük altın harç olarak alınarak belediye idare sandığına
teslim edilir.
38
Başvuru, nezarete gönderildikten sonra bir ay içerisin-
de, kaydedilir ve başvuru sahibine resmi ilmühaber verilir, böylelikle
başvuru sahibinin teslim ettiği alamet, marka olarak tescil edilir.
39
Nizamname uyarınca, Osmanlı Devleti içinde sanayi ve ticaretle
uğraşmak kaydıyla yabancıların marka tescil başvurusu yapmalarının
önünde bir engel yoktu.
40
Alamet-i farikadan dolayı ortaya çıkan adi
davalar ise kaza deavi meclisleri ile liva temyiz meclislerinde görü-
lür. Alamet-i farika ile ilgili ceza davaları da aynı mahkemelerin ceza
dairelerinde görülür. Alamet-i farika tasarrufu ile ilgili davalar ise o
mahkemeyi idare eden ceza mahkemesi tarafından karara bağlanır.
41
Alamet-i farikasının kanunsuz olarak kullanıldığını iddia eden kişi,
alamet-i farikasının konulduğu eşya veya ticari ürünlere el konul-
masını isteyebilir.
42
Kanuna aykırı kullanımlardan doğacak davalar,
alamet-i farika sahibi ile suçu işleyen arasında, eşya ve ürünlerin el
konulduğu mesafe hesabından başka –her altı saatlik mesafe için bir
gün ilave edilir- taraflar on beş gün zarfında yapılacak davaya katıl-
maz ise, davanın ticari ürünler hakkındaki hükmü düşer fakat zarar
– ziyan davası devam eder.
43
Alamet-i Farika Nizamnamesi, hukuki ihlalleri iki kısma ayır-
mıştır; markanın taklidi ve tagyîri yani değiştirilmesi. Taklit suçu, bir
markanın tıpkısının veya tıpkısını andıracak derecede rakip üreticiler
tarafından kullanılması; tagyîr ise markanın görünüş itibariyle müşte-
37
8. madde.
38
5. madde. Nizamnamenin 5. maddesi 7 Mart 95 tarihinde “ suretleri vaz’ ve teslim
olunan alamet sahiblerine verilecek ilm u haberler için bir yüzlük altın alınıp üç
rub’ mahalli daire-i belediyesi sandığına ve birer rub’ ilm u haberlerin tanzimi
masarifine karşılık olmak üzere Dersaadet’de Adliye Nezareti veznesine ve vila-
yetlerde diva-ı temyiz ve liva merkezlerinde meclis-i temyiz sandıklarına teslim
olunacaktır.” Şeklinde değiştirilmiştir. Düstur, Zeyl 1, s. 12. Rub’: dörtte bir.
39
10. madde.
40
6. madde.
41
11. madde.
42
12. madde.
43
13. Madde.