Sayi126

TBB Dergisi 2016 (126)

Tolga AKAY

373

olaya yaklaşımı ise oldukça ilginçtir. Muhakemat Dairesi’nin ifadesine

göre:

“…bu hareket (taklit damgalar) bir nev’ sahtekârlık gibi ise de her nev’ em-

tia ve eşyadan her hangisi memleket ve fabrikanın ma’mulatı muteber ise sair

mahal ve fabrikalar kendü ma’mulatınına o namı vermek ve onun alâmetlerini

kullanmak dünyanın her tarafında cari bir âdet-i kerhiye olarak bunun âdeta

sahtekârlık addiyle

mütecasirlerin haklarında sahtekârlara mahsus olan

cezanın

icrası kabil olamadığından…”

Dairenin görüşüne göre emtia ve ticari eşyaların alâmetlerinin

yani markalarının taklidi, kötü bir adet gibi görünmekle birlikte dün-

yanın her yerinde görülen olağan bir davranıştı. Bu bakımdan bu su-

çun sahtekârlık olarak değerlendirilmesi mümkün görünmemektedir.

Daire bu görüşü ile adeta beş yıl önce çıkan Ceza Kanunu’nun 150.

maddesini ile derin bir çelişkiye düşmüştür.

Daire yukarıdaki görüşünü ifade ettikten sonra, Girit sabunları-

nın taklit edilmesi ve bu uygulamaların sonucunda üreticilerin uğ-

radığı zararın önüne geçilmesini de

“umur-ı zaruriyeden”

addetmiş ve

cezalandırılmalarının gerektiğine hükmetmiştir. Nihai karara göre,

gerekli yerlere yapılan ihtarlardan sonra taklit fiilinin devamı halinde,

suçluların Ceza Kanunu’nun 150. maddesine göre üç yıl hapis cezasıy-

la cezalandırılmaları uygun bulunmuştur.

Muhakemât Dairesi’nin mütalaasından, kararın pek de gönüllü

olarak alınmadığını zira alâmet taklidinin bir sahtekârlık olup olma-

dığının tartışmalı bir konu olarak görüldüğünü fakat şikâyetlerin de

bir şekilde önünün alınması gerekliliği görüşünü görebiliriz.

Alamet-i Farika Nizamnamesi

Alamet-i Farika Nizamnamesi olarak anılan Fabrika Ma’mulâtıyla

Eşya-yı Ticariyeye Mahsus Alamet-i Farikalara Dair Nizamname,

Fransa’nın aynı mevzu hakkındaki 23 Haziran 1857 tarihli kanunun-

dan alınmıştır.

Alamet-i farika tabiri, nişan, işaret anlamındaki ala-

BOA, MVL, Dosya No: 429, Gömlek No: 9, 21.Ca.1280.

Lütfi Fikri, “Mülkiyet-i Sınainin Suret-i Temin ve Himayesi”,

İstanbul Barosu Mec-

muası,

Sene 1, Eylül 1927, S. 9, s. 487.