dergi 127

AİHM ve Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında Gizli Tanıklara Soru Sorma Hakkının ...

122

tiren suçlara ilişkin tanıklık, aynı zamanda cesaret isteyen bir iş hali-

ne gelmiştir. Bu nedenle, tanığın korunması için hemen hemen bütün

Dünya ülkelerinde çeşitli düzenlemeler yapılmıştır. Nitekim 2005 yı-

lında yürürlüğe giren 5271 tarihli Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 58.

maddesinde ve takiben 2008 yılında yürürlüğe giren 27.12.2007 tarih

ve 5726 sayılı Tanık Koruma Kanunu kapsamında bir taraftan tanığın

korunmasına ilişkin adli ve idari çeşitli düzenlemeler yapılmış diğer

taraftan savunma haklarının korunması bakımından CMK m. 58 ve

TKK m. 9’da tanığa soru sorma hakkına ilişkin özel düzenlemelere yer

verilmiştir. Zira amaç bir taraftan maddi gerçeğe hukuka uygun yol-

lardan ulaşmak ve bunun için tanıktan faydalanmak, tanığı korumak;

diğer yandan ise savunma haklarını korumak ve adil bir yargılama

yapmaktır.

Bu çalışmanın amacı, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi madde

6/3-d kapsamında tanığa soru sorma hakkının gizli tanıklar bakı-

mından uygulanması noktasında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi

Kararlarında belirtilen ölçütleri ifade edip, son zamanlarda Anayasa

Mahkemesi’nin konuya ilişkin vermiş olduğu kararlar eşliğinde uygu-

lamayı tartışmaktır.

I- Mevcut Düzenleme

Tanık, ilgili olay hakkında beş duyusu aracılığıyla öğrendikleri-

ni aktaran üçüncü kişidir

ve sanıktan farklı olarak; usulüne uygun

olarak hakim, mahkeme veya savcı tarafından çağırıldığında gelip

bildiklerini doğru olarak anlatmakla yükümlüdür. Diğer bir ifade ile

CMK’nın 45, 46, 47 ve 48. maddelerinde yer alan sebeplerin varlığı dı-

şında kişi, tanıklık yapmaktan çekinemez.

Tanık ifadesi, beyan delili kapsamında değerlendirilir ve mutlaka

güvenilirliğinin sınanması gerekir. Çünkü güvenlirliği denetlenme-

den elde edilen bilgiler maddi gerçeğin ortaya çıkarılması bakımından

Bahri Öztürk, Durmuş Tezcan, Mustafa Ruhan Erdem, Özge Sırma, Yasemin Kırıt, Öz-

dem Özaydın, Esra Akcan, Efser Erden, Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku,

9.bası, Ankara 2015, s.298; Nur Centel, Hamide Zafer, Ceza Muhakemesi Hukuku, İstan-

bul 2015, s.242; Cumhur Şahin, Neslihan Göktürk, Ceza Muhakemesi Hukuku II, 4. Bası,

2015, Ankara, s.31; Feridun Yenisey, Ayşe Nuhoğlu, Ceza Muhakemesi Hukuku, 3.bası,

Ankara 2015, s.511; Veli Özer Özbek, Mehmet Nihat Kanbur, Koray Doğan, Pınar Ba-

caksız, İlker Tepe, Ceza Muhakemesi Hukuku, 7.bası, Ankara 2015, s.675; Yener Ünver,

Hakan Hakeri, Ceza Muhakemesi Hukuku 2.cilt, Ankara 2013, s.122