Dergi 128

108

Askerî Ceza Hukukunda Yoklama Kaçağı, Bakaya, Saklı Suçu (ASCK m.63)

Hukuksal niteliği itibarıyla idari bir işlem olan idari yaptırım ka-

rarlarına karşı kanunlarda idari yargı yoluna gidileceğine dair aksine

bir hükümbulunmadığı takdirde, adli yargı idari yaptırımkararlarının

denetiminde genel yargı yolu olarak görevli olacaktır (5326 SK. m.3)

Kabahatli hakkında m.89’da yer verilen kabahatlerden dolayı verilen

idarî para cezaları hakkında 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nda yer

alan kanun yollarına müracaat edilebilecektir (1111 SK. m.89/6). Ka-

bahatlerden dolayı verilen idari kararlara karşı adli denetim yolları;

‘başvuru yolu’ ve ‘itiraz yolu’ olarak ikiye ayrılmıştır. İdari para ceza-

larına karşı adli denetim yolu ‘başvuru yolu’ olup bu konuda denetim

yapacak adli merci ise asliye ceza mahkemesi olarak öngörülmüştür

(5326 SK. m.27/1). Ancak idari yaptırım kararlarına yönelik asliye ceza

mahkemesine başvurulması, bu kararın kesinleşmesini engellemeye-

cektir (5326 SK. m.27/2-c). Bununla birlikte, mahkeme yerine getirme-

nin durdurulmasına karar verebilir.

Asliye ceza mahkemesinin başvuru üzerine verdiği 3000 TL dâhil

idari para cezalarına ilişkin kararı kesindir (5326 SK. m.28/10). Bunla-

ra karşı itiraz yoluna başvurulamaz. Yine asliye ceza mahkemesinin

verdiği son kararlara karşı, Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK)’ya göre

itiraz edilebilir (5326 SK. m.29/1).

Bu durumda

‘İtiraz usulü ve inceleme

yöntemleri’

konusunda kanaatimizce CMK m.268 hükmü geçerli ola-

caktır.

Saklı, yoklama kaçağı ve bakaya eylemlerini gerçekleştiren kaba-

hat yükümlüleri hakkında verilen ve Genel Bütçe’ye gelir kaydedil-

mesi gereken idarî para cezalarına ilişkin kesinleşen kararlar, 21.7.1953

tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Ka-

nun hükümlerine göre Maliye Bakanlığı’nca belirlenecek tahsil daire-

lerine gönderilecektir. Ancak AsCK m.63’ün faili olabilmek için idari

para cezasının kesinleşmesi yeterli olup bu cezanın ödenmiş olup ol-

mamasının bir önemi bulunmamaktadır.

Yine soruşturma zamanaşımının dolması halinde kabahatten do-

layı kişi hakkında idarî para cezasına karar verilemeyeceğinden (5326

SK. m.20

, bu cezanın kesinleşmesinden de bahsedilemeyecektir.

Kangal, s.289.

Kangal, s.317.

5326 sayılı Kabahatler Kanunu ‘Soruşturma zamanaşımı’ başlıklı 20’nci maddesi