Dergi 128

173

TBB Dergisi 2017 (128)

Can AZER

TC idari yargısının iki önemli dava türünü idari işlemlere karşı

açılan iptal ve tam yargı davaları ile idari eylemlere karşı açılan tam

yargı davaları oluşturmaktadır. KKTC’de aleyhine istinafa gidilebile-

cek olan dava türlerine ve kararlara bakılacak olursa; KKTC’de TC’deki

düzenlemenin aksine dava türleri tek tek sayılmamıştır. Bunun yerine

idari işlem, karar ve ihmaller konusunda YİM’e yapılabilecek başvuru-

lar ve bu başvuruların neticesinde YİM’in verebileceği kararlar sayıl-

mıştır.

Buna göre kısaca değinmek gerekirse YİM; karar, işlem veya

ihmali tamamen veya kısmen onaylamak, karar veya işlemin, tama-

men veya kısmen, hükümsüz ve etkisiz olduğu ve herhangi bir sonuç

doğurmayacağı hükmüne varmak, ihmalin, tamamen veya kısmen ya-

pılmaması gerektiğine ve yapılması ihmal olunan eylem veya işlemin

yapılması gerektiğine dair kararlar vermektedir. Burada sayılanlar-

dan hareketle YİM’de açılabilecek dava türleri, işlem ve kararlara karşı

açılabilecek iptal davası ile ihmallere karşı açılabilecek olan ihmalin

sonlandırılması davalardır.

Bu davalar neticesinde verilen kararlara

karşı kural olarak istinafa başvurmak mümkündür.

Ayrıca açılmış

bir dava sırasında talep edilen ara emirlere ilişkin olarak verilmiş olan

kararlara karşı da kural olarak istinafa başvurmak mümkündür.

KKTC’de idari işlem, karar ve ihmallerden kaynaklanan zarar-

ların tazmini için YİM’de tam yargı davası açmak mümkün değil-

dir. KKTC’de idari yargılama hukukunda tam yargı davası yoktur.

Anayasa’nın 152. maddesine göre idareye karşı YİM’de bir tam yargı

davası açmak mümkün değildir. Bunun en temel sebebi, ilgili anaya-

sa maddesinde YİM’in hangi kararları alabileceğinden bahsedilirken

tazminat kararlarına yer verilmemiş olmasıdır. Bu tabi ki idarenin

işlem veyahut ihmallerinden ötürü zarara uğrayan kişilerin bu za-

rarlarını yargı yoluyla idareden talep edemeyecekleri anlamına gel-

memektedir. Bu şartlar altında idarenin herhangi bir davranışından

Erhürman, s.153.

Anayasanın 152. maddesi uyarınca YİM’de açılacak davalarda süre, karar veya

işlemin yayınlanması tarihinden veya yayınlanmadığı takdirde veya bir ihmal söz

konusu ise, başvuran kişinin bunu öğrendiği tarihten başlamak üzere yetmiş beş

gündür.

Davanın konusu tek yargıçla bakılan dava ise istinafa başvurmak mümkündür, üç

yargıçla bakılan davalarda daha önce de ifade edildiği üzere istinafa başvurmak

mümkün değildir.

KKTC hukuk sisteminde uygulanan ara emir, TC hukukunda yürütmenin

durdurulmasının yerine getirdiği işlevi görmektedir.