24 / 545
23
TBB Dergisi 2017 (128)
Çiğdem ÇIMRIN
mercilerin barış yanlısı toplanmalara hoşgörüyle yaklaşması önem arz
etmektedir” denilmektedir.
42
Barışçıl bir gösteriye katılmak için izin almak gerekmemekle bir-
likte izne bağlanmış bir toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkının başlı
başına AİHS 11. maddesine aykırılık oluşturduğunu iddia etmek doğ-
ru olmayacaktır.
43
Bildirim ve/veya izin prosedürü devletin yüküm-
lülüğünün değerlendirilmesi konusunda iki yönüyle önemlidir: ilk
olarak bu prosedür, devlete ve devlet makamlarına bir gösteri yürü-
yüşünün barışçıl olduğu konusunda teminat vermektedir. İkinci ola-
rak, bu prosedür devlet makamlarına, toplantı ve gösteri yürüyüşü-
nün sağlıklı bir şekilde yerine getirilmesi için gerekli tedbirleri alma
imkânı vermektedir. Başka bir deyişle, izin alındıktan sonra devletin,
toplantı ve gösteri yürüyüşüne müdahale etmeme negatif yükümlülü-
ğü ile birlikte, bu toplantı ve gösteri yürüyüşünün sağlıklı yapılması
için gerekli tedbirler alma pozitif yükümlülüğü oluşmaktadır.
44
AİHM de izne bağlanmış bir toplantı ve gösteri yürüyüşü hak-
kının kamu düzeni ve ulusal güvenlik nedenleriyle böyle bir izin
prosedürüne devletlerin ihtiyaç duyabileceğini dikkate almaktadır.
45
Fakat toplantı ve gösteri yürüyüşlerinin izne bağlandığı durumlarda
bu izin mekanizmalarının hakkın kullanılmasına engel olacak şekilde
işletilmiyor olması gerekmektedir. İzin ve/veya bildirim açısından iki
konu AİHM içtihatları çerçevesinde önem taşımaktadır. Bunlar iznin
verilmemesi halinde göstericilerin barışçıl şekilde bu haklarını pratik
etmeleri durumu ile iznin alınmasının imkânsız olduğu veya kamuo-
yunun dikkatini çekmek için güncel konularda acil bir şekilde toplantı
ve gösteri yürüyüşü düzenlenmesi gerektiği hallerdir. Bunlar tahmin
edileceği üzere devletler bakımından AİHS 11. maddesi çerçevesinde
bazı sorunlar doğurabilmektedir. Örneğin,
Oya Ataman/Türkiye
dava-
sında iç hukuka açıkça aykırı bir şekilde ön bildirimsiz olarak gerçek-
leştirilen bir toplantı ve gösteri yürüyüşü söz konusu olmuştur. Baş-
42
Engin Fırat, Toplanma Özgürlüğü ve Sınırları – Toplumsal Olaylara Müdahalenin
AİHS Madde 3 Kapsamında Değerlendirilmesi, TAAD, Yıl:5 Sayı:19, 2014, s. 765.
43
Bknz. AİHM Kararı, Skiba/Polonya, 07.07.2009, Başvuru No. 10659/03 (kabul
edilmezlik kararı).
44
Ümit Kılınç, Barışçıl Toplantı ve Gösteri Yapma Hakkı ve Devletin Yükümlülük-
leri,
TBB Dergisi
2014 (110), s.287.
45
AİHM Kararı, Gün ve diğerleri/Türkiye, 18.06.2003, Başvuru No. 8029/07, §80.