Dergi 128

TBB Dergisi 2017 (128)

Çiğdem ÇIMRIN

Bu varılan sonucun tam tersi, 1980’li yıllarda verilen kararlarda

bir gösteriyi protesto amacıyla bir karşıt gösterinin düzenlenmesi ve

olası şiddet hareketleri her iki gösterinin de yasaklanması için yeter-

li sebep sayılırken, daha yeni kararlarda AİHM karşıt gösteri düzen-

lenmesinin toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkının ortadan kalkması

anlamına gelmeyeceğinin altını çizdikten sonra, böyle durumlarda

kolluğun, toptan yasaklama yerine, şiddet hareketlerini engelleyecek

daha yumuşak tedbirler alarak hakları güvenceye alması gerektiği

üzerinde durmaktadır.

2006 tarihli

Öllinger/Avusturya

kararı

bu ba-

kımdan önemlidir. Karara konu olan olayda Yeşiller Partisi’ne mensup

bir milletvekili, 1 Kasım 1998’de bir dini bayramda, İkinci Dünya Sava-

şı sırasında Nazi askerleri tarafından öldürülen Salzburg Yahudilerini

anmak için Salzburg mezarlığında bir merasim düzenlemek ister; an-

cak her yıl 1 Kasım tarihinde, aynı mezarlıkta, eski Nazi kuvvet men-

supları ve bunların yakınları da bir merasim düzenlemekte ve İkinci

Dünya Savaşı sırasında ölen Nazi subaylarını anmaktadırlar. Yeşiller

Partisi milletvekilinin asıl amacı, aynı zaman ve yerde öldürülen Ya-

hudileri anma toplantısı düzenleyerek, bir miktar Nazi merasimini

protesto etmek, yani karşıt bir gösteri düzenlemektir. Avusturya oto-

riteleri arbede çıkmasını önlemek ve o tarihte mezarlığa gelen ziyaret-

çilerin rahatsız olmamasını sağlamak için Yeşiller Partisi milletvekili-

nin merasim talebini reddederler. AİHM söz konusu olayda, Yeşiller

Partisi milletvekilinin 11. madde ile korunan hakkının ihlâl edildiğine

karar vermiş ve Avusturya’yı mahkûm etmiştir. AİHM’in gerekçesine

göre:

• Yeşiller Partisi milletvekilinin düzenlemek istediği merasimin

amacı özellikle İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazilerin işlemiş olduğu

suçları protesto etmektir. Dolayısı ile bu merasimin Nazi subaylarını

anma toplantısıyla aynı zamana ve yere denk getirilmesi, bu merasi-

min vermek istediği mesaj için son derece önemlidir.

• Milletvekilinin yapmak istediği gösteriyi yasaklamak yerine,

otoriteler merasimin yapılacağı mekâna emniyet mensuplarını yol-

layıp, iki grup arasında bir kordon oluşturarak bunların birbirlerine

Ziya Çağa Tanyar, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İçtihadında Toplantı ve

Gösteri Yürüyüşü Hakkı

AUHFD Cilt:60, Sayı:3, 2011, s.615.

AİHM Kararı, Öllinger/Avusturya, 29.06.2006, Başvuru No. 76900/01.

Ibid.