22 / 545
21
TBB Dergisi 2017 (128)
Çiğdem ÇIMRIN
taya koymadığını görüyoruz. Genel ve en basit anlamda eğer bir tanım
yapılması gerekirse toplanma eylemini, birden fazla kişinin kamusal
bir alanda ortak ifade etmek istedikleri bir amaç için kasti ve geçici
şekilde varlık göstermeleri şeklinde tanımlamak mümkündür.
33
Bu
bağlamda, üç unsura dikkat edilmesi gerekir:
•
Kişi Sayısı:
Toplanma eyleminin gerçekleşebilmesi için en
azından iki kişinin bu eylem için hazır bulunması gerekmektedir;
34
zira 11. madde altında korunan bireysel bir hak olmakla birlikte bu-
nun güçlü etkisi bu hakkın kolektif olarak kullanılmasından doğmak-
tadır.
35
Aksi takdirde bunun ifade özgürlüğü hakkı çerçevesinde de-
ğerlendirilmesi sonucu ortaya çıkacaktır.
•
Geçicilik:
Her bir durum için geçicilik kriterinin değerlendi-
rilmesi gerekmektedir. Gerçekten de AİHM’nin göstericilerin kendi
görüşlerini ortaya koyabilmek için onlara yeterli sürenin tanınması
gerektiğini belirterek geçiciliğin kesin bir tanımını vermekten kaçın-
dığı gözlemlenmiştir.
36
•
Kamusal Alan:
Herkesin kullanımına açık kamusal alanların
makul bir süreliğine toplanma özgürlüğü kapsamında kullanılması-
nın mümkün olması gerektiği ve kamu otoriteleri tarafından da bu
toplantılara karşı belli bir toleransın gösterilmesi AİHS 11. madde açı-
sından önemlidir.
37
Bu özgürlüğün korunması için yapılan toplantının “barışçıl” ol-
ması şarttır. AİHM, bir toplantı veya gösterinin barışçıl olup olma-
dığının tespiti için hakkı kullanmak isteyenlerin öncellikle niyetine
bakılması gerektiğine işaret eder.
38
Hakkı kullanacak olan kişi veya
örgütün o aşamaya kadar olan tutum ve açıklamaları burada belirle-
yici olmaktadır. Daha sonra da toplantı ve gösteri hakkının kullanımı
33
Ziya Çağa Tanyar, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İçtihadında Toplantı ve
Gösteri Yürüyüşü Hakkı,
AUHFD
Cilt:60, Sayı:3, 2011, s.601-602.
34
Guidelines on Freedom of Peaceful Assembly, Second Edition, OSCE/ODIHR,
Warsaw/Strasbourg, 04.06.2010, s.29.
35
Jean Raymond, La Liberte de Manifester selon la Convention europeenne des dro-
its de l’Homme, Revue trimestrielle des droits de l’Homme, annee 1er, No.4, 1990,
s.332.
36
AİHM Kararı, Balcik ve diğerleri/Türkiye, 29.11.2007, Başvuru No. 25/02.
37
Ibid., §52.
38
AİHM Kararı, Stankovand the United Macedonian Organisation/Bulgaristan,
02.10.2001, Başvuru No. 29221/95, §77.