304 / 545
303
TBB Dergisi 2017 (128)
Emel BADUR / Gamze TURAN BAŞARA
TMK’nun 1023. maddesi gereğince iyiniyetli olmaları koşuluyla malik-
le işlem yapan kişilerin kazanımlarının korunması gereklidir.
TeMK’nun 20/A maddesinde açıkça ifade edilmemiş ise de bu
maddeyle getirilen şerhin, tasarruf hakkını yasaklayan veya tapu si-
cilini kilitleyen şerhlerden biri olarak yorumlanacağı ve uygulanacağı
düşünülmektedir.
TeMK’nun 20/A maddesinden anlaşılacağı üzere, düzenlemenin
amacı, Türk Ceza Kanunu’nun İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördün-
cü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar ve TeMK
kapsamına giren suçlar nedeniyle gerçek veya tüzel kişiler ile kamu
kurum ve kuruluşlarının uğradığı zararların tazmini sağlamak üzere,
tasarruf yetkisinin kısıtlanmasıdır.
TeMK’nun 20/A maddesinde düzenlenen tedbir, suçun önlenmesi-
ne veya ceza yargılamasına ilişkin bir nitelik taşımadığından, şüpheli
veya sanıkların tasarruf yetkilerinin kısıtlanabilmesi için suç şüphe-
si yeterli olmayıp anılan suç tiplerine ilişkin fiiller sonucunda gerçek
veya tüzel kişilerin veya kamu kurum ve kuruluşlarının zarara uğra-
dığının düşünülmesi gerekir. TeMK’nun 20/A maddesinin uygulana-
bilmesi için zararın bir mahkeme kararıyla tespit edilmesi veya tazmi-
nine hükmolunması ve hatta bunlara yönelik davanın açılmış olması
şart değildir. Yani zarar şüphesinin varlığı yeterlidir.
TeMK’nun 20/A maddesinde şüpheli veya sanıklara ait her türlü
mal varlığı değeri üzerinde değil; bu kişilerin malvarlıkları içinde yer
alan taşınmazları veya kara, deniz ya da hava ulaşım araçları üzerin-
deki tasarruf yetkilerinin kısıtlanabileceği düzenlenmiştir. Şüpheli
veya sanıklara ait ulaşım aracı dışına kalan taşınır eşya, banka hesabı
veya şirket ortaklık payı gibi malvarlığı unsurlarının yanı sıra alacak
hakkı, marka, patent gibi maddi varlığı olmayan malvarlığı değerleri
üzerinde bu maddeye dayanılarak tasarruf yetkisi kısıtlamasına hük-
medilmesi mümkün değildir.
TeMK’nun 20/A maddesinde düzenlenen tasarruf yetkisinin kısıt-
lanması kararı, soruşturma aşamasında Cumhuriyet savcısının talebi
üzerine sulh ceza hâkimi; kovuşturma aşamasında ise mahkeme tara-