Dergi 128

352

(Marksist Kuram Açısından) Kapitalist Düzende Ücret ve Kuramın Görüşlerinin ...

ortaya koymasıdır. Daha açık bir deyişle Marx, insanların ekonomik

konumlarının sonuç olarak ekonomik çıkarlardaki farklılıkları akla

getireceğini, sınıf içerisindeki düşünme yolunun türünü ortaya koya-

cağını, onların ideolojisi ve ahlaki düşüncelerini oluşturacağını belirt-

miştir.

Marx’ın sınıf kavramı bakımından yaptığı açıklamalarda ilk ba-

kışta çelişmeli bazı hususların bulunmasının ikinci temel nedeni

yazarın sınıf konusundaki çalışmasını tamamlayamaması ve çeşitli

açıklamalarında sınıf sayısı bakımından farklı rakamlar vermesidir.

Örneğin Marx’ın “sınıflar” konusunda bitmemiş olan el yazmasında

üç sınıf gösterilmektedir. Daha açık bir deyişle Marx; gelir kaynakları

sırasıyla, ücret, kâr ve toprak “getirimi” (rantı) olan sırf emek-gücü,

sermaye ve toprak sahiplerinin, diğer deyişle, ücretli emekçiler, kapi-

talistler ve toprak sahiplerinin, kapitalist üretim tarzına dayanan çağ-

cıl toplumun üç büyük sınıfını oluşturacağını ifade etmektedir.

Marx, bir sınıfı oluşturan şeyin ne olduğu sorusunun yanıtının,

ücretli-emekçileri, kapitalistleri ve büyük toprak sahiplerini, üç büyük

toplumsal sınıf haline getiren şeyin ne olduğu sorusuna verilecek ya-

nıttan doğacağını, söz konusu toplumsal sınıfları, sınıf haline getiren

şeyin ilk bakışta gelir ve gelir kaynaklarının özdeşliği olduğunu, üyele-

rinin, diğer deyişle, kendilerini oluşturan bireylerin sırasıyla ücret, kâr

ve toprak “getirimiyle” (rantıyla) kendi emek-güçlerinin, sermayeleri-

nin ve toprak mülkiyetlerinin gerçekleşmesi ile geçimlerini sağlayan

üç büyük toplumsal grubun bulunduğunu, ancak, bu görüş açısından,

örneğin doktorlar ile devlet memurlarının iki farklı toplumsal gruba

ait oldukları ve bu grupların her birisinin üyelerinin gelirlerini bir ve

aynı kaynaktan aldıkları için iki sınıf oluşturmalarının gerektiği, aynı

şeyin, toplumsal işbölümünün, emekçileri olduğu kadar, kapitalistler

ile bağ-bahçe sahipleri, çiftlik sahipleri, orman sahipleri, maden sahip-

leri, dalyan sahipleri gibi büyük toprak sahiplerini de sonsuz türde çı-

F. Mbengo, Marxist Theories of Class and Class Struggle, Utafiti Journal of the

Art and Social Science, Vol III, No.1, 1978, s. 21.

K. Marx, Kapital Ekonomi Politiğin Eleştirisi Üçüncü Cilt, [Karl Marx’ın Das Ka-

pital, Kritik der politischen Ökonomie, band 3 (1867-1883) (1894) adlı yapıtını, İn-

gilizcesinden (Capital, A Critical of Political Economy, vol 3, Progress Publishers,

Moscow 1974) Türkçeye çeviren Alaattin Bilgi], Beşinci Baskı, Sol Yayınları, Anka-

ra 2006, s. 775.