Dergi 128

354

(Marksist Kuram Açısından) Kapitalist Düzende Ücret ve Kuramın Görüşlerinin ...

Bir başka çalışmasında Marx, kapitalist üretim tarzına dayalı çağ-

cıl bir toplumda dört sınıfın bulunduğunu ifade etmektedir. Daha açık

bir deyişle yazar, böyle bir toplumda; emek ücretlisi, kapitalist ve arazi

sahipleri şeklinde üç çeşit büyük sınıf bulunduğunu, bunların yalnız-

ca emek gücüne sahip olanlar, sermaye sahipleri ve toprak sahiple-

ri olarak nitelendirilebileceğini belirtmektedir. Bu sınıflardan emek

gücüne sahip olanların geliri ücret, kapitalistlerin geliri kâr, toprak

sahiplerinin geliri ise arazi getirimi olarak adlandırılır. Marx, bunun

yanında kapitalist bir toplumda, büyük çaplı bir sınıf niteliğinde olma-

sa da orta bir sınıfın bulunduğunu ve bu sınıfın üyelerinin sayısının

da artmakta olduğunu ifade etmektedir. Marx, orta sınıfın kapitalist

ve arazi sınıfına sahip olanlarla işçiler arasına yerleştirilebileceğini ve

bu sınıfın bütün ağırlığıyla işçi sınıfına ait olduğunu ve bununla eş

anlı olarak söz konusu sınıfın, üst sınıfı oluşturan burjuvazinin sosyal

güvenliğini ve gücünü de artırdığını belirtmektedir.

Marx’ın Fransız sınıf savaşımlarını, daha açık bir deyişle,

Fransa’da geçmişte keskin bir biçimde proletaryanın egemen burjuva-

ziye göre sert bir biçimde savaşımını konu olan Louis Bonaparten’in 18

Brumaire’i adlı eserinde ise sınıf sayısını daha da çoğaltmaktadır. Bu

eserinde yazar, 4 Mayıs 1848 tarihinden Mayıs 1849’un sonuna kadar

giden burjuva cumhuriyetin kuruluş döneminde Paris proletaryasının

Haziran 1848 tarihinde ayaklandığını, burjuvanın yanında; mali aris-

tokrasi, sanayi burjuvazisi, orta sınıflar, küçük burjuvazi, ordu, seyyar

muhafız olarak örgütlenmiş “lümpen” (sefil) proletarya,

adı bilinen

aydınlar, rahipler ve kırsal nüfusun tümünün bulunduğunu, proletar-

yanın yanında ise kendisinden başka kimsenin bulunmadığını ifade

etmiştir.

Görülüğü üzere burada Marx burjuvazinin kapsamına gi-

ren sınıfları daha da çoğaltmıştır.

K. Marx, Social Classes and Conflict in Sociological Perspectives, Editörler Ken-

neth Thompson and Jeremy Tunstall, Penguin Books, Baltimore-Maryland 1971,

s. 245, 249.

Marx, “tehlikeli sınıf”, “toplumsal tortu” olarak adlandırdığı sefil “lümpen” pro-

letaryanın, eski toplumun en alt katmanlarının bu edilgen çürüyen yığınının dün-

yanın çeşitli yerlerinde bir proleter devrimle hareketin içerisine sürüklenebilece-

ğini, ancak bu proletaryanın kendi yaşam koşullarının onu daha çok gerici entri-

kaların paralı aleti olmaya hazırlayacağını belirtmektedir. Bkz. Marx ve Engels,

Komünist Manifesto ve Komünizmin İlkeleri, s. 128.

Bkz. Marx, K. Louis Bonaparten’in 18 Brumaire’i [Orijinali, Der achtzehnte Bru-

maire des Louis Bonaparte, 1852) Fransızcasından (Le 18 Brumaire de Louis Bo-

naparte Editions Sociales, Paris 1969) Türkçeye çeviren, Kenan Somer], Üçüncü

Baskı, Sol Yayınları, Ankara 2002, s. 21.