Dergi 128

373

TBB Dergisi 2017 (128)

Hasan DURSUN

İrlanda’da büyük önem verilen patatese başka ülkelerde böyle bir de-

ğer verilmeyebileceğini ifade etmektedir. Marx, ikinci olarak sorunun

yalnızca az önce bahsedilen husustan oluşmadığını, söz konusu kav-

ramın bizzat tarihsel bir harekete sahip olduğunu ve en düşük mutlak

düzeye doğru giderek alçalacağını ifade etmektedir. Yazar bu konuda

“brendi” (konyak) örneğini de vererek, bunun önce damıtılmış sudan,

sonra tahıldan daha sonra da snaps’tan

yapıldığını ifade etmektedir.

Marx, asgari ücretin gerçek en düşük düzeyine inişini sağlayan

çeşitli faktörlerin bulunduğunu da savlamaktadır. Düşünür bunlar-

dan ilkini; üretimde makine kullanımında genel gelişme, işbölümü,

yerel engellerden kurtulmuş olan ve hareket edebilen işçilerin kendi

aralarındaki rekabetin oluşturduğunu belirtmektedir. Marx, ikinci

olarak, vergi ve devlet harcamalarının artmasının da asgari ücreti en

düşük noktaya doğru taşıyacağını ifade etmektedir. Filozof, bir ver-

ginin kaldırılmasının işçiye hiçbir yarar sağlamayacağını, ancak, her

yeni verginin işçi için asgari ücret henüz olanaklı olan son ifadesine

varmamış olduğu sürece zararlı olduğunu ve bunun burjuva ticareti-

ne ket vuran ve onu güçleştiren her şey için de geçerli olduğunu ifade

etmektedir. Yazar, vergilerin artmasının, küçük köylü, küçük burjuva

ve zanaatçıların yıkımı olacağını belirtmektedir. Marx, kurtuluş savaşı

sonrası durumun da bu konuda bir başka örneği oluşturduğunu, bu

durumda, ürünlerin ucuzlamasını ve yerine konacak ürünlerin üre-

timinin hızla artışını sağlayan sanayinin ilerlemesinin asgari ücreti

en düşük noktaya taşıyacağını belirtmektedir. Marx, üçüncü olarak,

asgari ücretin farklı ülkelerde eşitlenme eğilimini taşıyacağını ifade

etmektedir. Filozof, dördüncü olarak, ücret bir kez düştü mü ardından

yeniden yükselse de hiçbir zaman daha önceki düzeyine çıkamayaca-

ğını belirtmektedir. Yazar, bir ülkenin gelişmesi sırasında ücretlerde

ikili bir düşüş olacağını, bunlardan ilkinin, genel zenginliğe oranla

göreli olarak, ikincisinin ise işçinin “mübadele” (değişim) yoluyla al-

dığı meta miktarının her gün azalmasından dolayı mutlak olduğunu

belirtmektedir. Marx, son olarak, geniş-ölçekli sanayinin gelişmesiyle

zamanın giderek metaların değerinin ölçüsü, böylelikle ücretin de öl-

çüsü haline geleceğini, aynı zamanda emek-metasının üretiminin her

Patatesten yapılan bir içki.

Marx, Ücretli Emek ve Sermaye, Ücret Fiyat ve Kar, s. 66.