Dergi 128

374

(Marksist Kuram Açısından) Kapitalist Düzende Ücret ve Kuramın Görüşlerinin ...

gün daha ucuz hale geleceğini ve uygarlığın gelişmesi süresince, gide-

rek her gün daha az çalışma süresine mal olacağını ifade etmektedir.

Yazar, köylünün boş zamanı olduğunu, henüz ek olarak bir şey kaza-

nabileceğini, ama “imalathane” (manüfaktür) değil, büyük sanayinin

bu ataerkil durumu ortadan kaldıracağını, işçinin yaşamının, varolu-

şunun her anının, böylelikle giderek daha fazla bir pazarlık konusu

olacağını savlamaktadır.

Marx, kârların asgarisini belirleyecek bir kanunun bulunmadı-

ğını, onların düşüşlerindeki son sınırın ne olacağını saptayamayaca-

ğımızı zira ücretlerin asgarisini saptayabileceğimiz halde azamisini

saptayamayacağımızı ancak emek-gücünün sınırları belirli olduğunda

kârların azamisinin ücretlerin fiziksel asgarisine tekabül edeceğini ve

ücretleri belli olduğunda kârların azamisinin işgücünün fiziksel gü-

cünün dayanabileceği sınıra kadar uzatılmasına karşılık geleceğini

ve ücretler belirli olduğunda kârların azamisinin, işgününün, işçinin

fiziksel gücünün dayanabileceği sınıra kadar uzatılmasına tekabül

edeceğini ifade etmektedir. Marx, kârın azamisinin, ücretin fiziksel

asgarisi ve işgücünün fiziksel azamisi ile sınırlı olduğunu, azami ka-

rar oranının bu iki sınırı arasında, değişebilen sınırsız bir ıskala yer

alacağını, kâr oranının fiili ölçüsünün, sermaye ile emek arasındaki

kesintisiz savaşım tarafından belirleneceğini, kapitalistin durmadan

ücretleri fiziksel asgariye düşürmeye ve işgününü fiziksel azamiye çı-

karmaya çabalayacağını, oysa işçinin sürekli olarak karşıt yönde bir

baskı yapacağını, böylece sorunun, savaşım veren tarafların karşılıklı

güçler dengesine indirgeneceğini ifade etmektedir.

Marx, “çağcıl” (modern) sanayinin gelişmesinin, dengeyi her geçen

gün biraz daha işçinin aleyhine, buna karşın, kapitalistin lehine değiş-

tirmek zorunda olduğunu ve bundan dolayı kapitalist üretimin genel

eğiliminin, ücretlerin ortalama düzeyini yükseltmek değil, düşürmek

ya da emek değerini az çok en alt sınırına indirmek olduğunu gös-

termeye yeteceğini, ancak bu düzende şeylerin eğilimi böyledir diye

işçi sınıfının sermayenin gasplarına karşı direnişten ve durumlarını

geçici olarak iyileştirmek için ortaya çıkan fırsatları en iyi biçimde de-

ğerlendirme girişimlerinden vazgeçmemesi gerektiğini belirtmekte-

Marx, Ücretli Emek ve Sermaye, Ücret Fiyat ve Kar, s. 66-67.

Marx, Ücretli Emek ve Sermaye, Ücret Fiyat ve Kar, s. 138.