378 / 545
377
TBB Dergisi 2017 (128)
Hasan DURSUN
hatta çoğu durumlarda ücretin bundan biraz daha fazla olması gerek-
tiğini, aksi takdirde işçinin eş ve çocuklarına bakmasının olanaksız
olacağını, söz konusu eşikten daha az ücret olan işçilerin soyu ve so-
punun birinci kuşaktan öteye geçemeyeceğini belirtmektedir.
68
Smith, ücretle geçinen kimselere karşı olan talebin her ülkenin
geliri ve mal mevcudunun çoğalması ile mutlaka artacağını, bunlar
olmadan artmasının olanaklı olmadığını, gelirin ve mal mevcudunun
artmasının ulusal zenginliğin artması anlamını taşıyacağını, emek
ücretlerinin yükselmesine meydan veren hususun, ulusal zenginliğin
belirli bir zamandaki büyüklüğünün değil, sürekli artışı olduğunu,
bunun sonucu olarak emek ücretlerinin en zengin ülkelerde değil, en
çok gelişme gösteren veya en çabuk zenginleşmekte olan ülkelerde en
yüksek olduğunu ifade etmektedir.
69
Smith, ücret ödemek için ülke halkının geliri ve mal mevcudu-
nun, kısacası ulusal zenginliğinin azaldığı bir ülkede tüm işkollarında
her yıl hizmetçilere ve işçilere karşı olan talebin bir önceki yıldan az
olacağını, daha yüksek sınıflarda yetişmiş olanlardan çoğunun, kendi
mesleklerinde iş bulamayacaklarından bunu memnuniyetle en aşağı
tabakalarda arayacaklarını belirtmektedir. Filozof, en aşağı sınıfın,
kendi işçilerinden başka, bir de bütün öteki tabakalardan akın eden-
lerle dolup taşacağı için bu sınıftaki iş rekabetinin yoğun bir şekilde
artacağını, böylelikle ücretlerin, işçinin en düşkün, en yoksul yaşayış
seviyesine ineceğini, birçok insanın bu çetin koşullar içinde bile iş bu-
lamayacaklarını, ya açlıktan ölecek duruma gelecek veya dilenerek
veya kötülüklerin en dehşetlisini yapmaya sürüklenerek geçim yolu
arayacaklarını savlamaktadır. Yazar, yokluk, açlık ve ölümün çok geç-
meden bu sınıf içerisinde hüküm süreceğini, oradan yukarı tabakalara
doğru yayılacağını, bu durumun, ta ki halk sayısı ülkede ötekilerini
yok eden bela veya musibetten kurtulup arta kalabilen gelir ve mal
mevcuduyla kolayca beslenebilecek kadar azalacağı noktaya kadar sü-
receğini ifade etmektedir.
70
Smith, hiç bir yerde emek fiyatının tam olarak kestirilemeyeceğini,
çünkü çoğu kez, aynı yerde aynı çeşit emek için yalnızca işçilerin de-
68
Smith, s. 75.
69
Smith, s. 75-76.
70
Smith, s. 79-80.