57 / 545
56
Türk Hukukunda Siyasi Haklar ve Siyasi Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu
7. Vergi Ödevi (m. 73)
Anayasada “Herkes, kamu giderlerini karşılamak üzere, mali gü-
cüne göre, vergi ödemekle yükümlüdür” denilmektedir (m. 73/1).
Vergi en genel anlatımla, devlet ve vergilendirme yetkisine sahip
kurumların kamu harcamalarına kaynak tahsis etmek amacıyla, öde-
me gücü olanlardan, bu güçleriyle orantılı olarak aldıkları zorunlu,
karşılıksız ve nihai parasal ödemelerdir.
64
O halde, verginin bir hak-
tan ziyade ödev olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Zaten Anayasada
madde başlığında da “Vergi Ödevi” ibaresi kullanılmaktadır.
8. Mal Bildiriminde Bulunma
Anayasaya göre, kamu hizmetine girenlerin mal bildiriminde
(beyanında) bulunmaları ve bunun tekrarlanma süreleri kanunla dü-
zenlenir. Yasama ve yürütme organlarında görev alanlar, bu kuralın
dışında tutulamazlar (AY m. 71).
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda, memurlar
ı
n kendileri-
ne, e
ş
lerine ve velayetleri alt
ı
ndaki çocuklar
ı
na ait ta
şı
n
ı
r ve ta
şı
nmaz
mallar
ı
, alacaklar
ı
ve borçlar
ı
hakk
ı
nda mal bildiriminde bulunma-
lar
ı öngörülmüş
tür (m. 14). Bu tür düzenlemelerin getiriliş amacı, ka-
muda çalışanların haksız mal edinmelerinin, rüşvet ve yolsuzlukların
önüne geçmektir.
65
Bu kapsamda, 19.4.1990 tarih ve 3628 sayılı Mal Bil-
diriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu
çıkarılmıştır. Kanun tüm kamu görevlilerini kapsamaktadır
.
66
Mal
bildiriminde bulunacak olanlar, bildirimin konusu, süresi, yenilenme-
si, gizliliği ve bildirimde bulunulmaması durumunda uygulanacak
yaptır
ımlar kanunda düzenlenmektedir.
II. SİYASİ HAKLARIN KULLANILMASININ ENGELLENMESİ
SUÇU
Çalışmanın şimdiye kadarki kısmında, Anayasada vatandaşlara
tanınan siyasi hak ve ödevleri inceledik. Vatandaşlara tanınan bu hak-
64
Doğan Şenyüz/Mehmet Yüce/Adnan Gerçek, Vergi Hukuku (Genel Hükümler),
Ekin Kitabevi, 4. Baskı, Bursa, 2013, s. 72.
65
Adnan Küçük, Anayasa Hukuku, Orion Kitabevi, 3. Baskı, Ankara, 2013, s. 282.
66
Ramazan Çağlayan, İdare Hukuku Dersleri, s. 335.