54 / 545
53
TBB Dergisi 2017 (128)
Yasin AYDOĞDU
ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun m. 10).
49
Mahalli idareler
seçimleri kapsamında ele alabileceğimiz köy muhtarlığı ve köy ihtiyar
meclisi üyeliği, mahalle muhtarlığı ve mahalle ihtiyar heyeti üyeliği
seçimlerinde ise herhangi bir adaylık usulü yoktur (m. 31/1). Muhtar-
lık seçimlerinde siyasi partiler aday gösteremez.
50
3. Parti Kurma, Partilere Girme ve Partilerden Ayrılma Hakkı
(m. 68)
Çağımızda demokrasiler siyasi partiler üzerinden işlemektedir.
Siyasi partiler, demokrasilerde kitlelere yön veren sembollerin ve söy-
lemlerin adresidir.
51
1982 Anayasası’nda da “Siyasi partiler, demok-
ratik siyasi hayatın vazgeçilmez unsurlarıdır” denilmek (m. 68/2)
suretiyle bu durumun önemi vurgulanmaktadır. Demokratik siyasi
hayatın tam olarak temin edilebilmesi, seçmenlerin farklı alternatif-
ler arasından rahat bir tercih yapabilmeleri ile mümkündür. Çağdaş
demokrasilerde bu alternatifler, siyasi partiler tarafından oluşturulur.
Çağımız demokrasisi, partiler demokrasisidir.
52
Bunun doğal sonucu
olarak vatandaşlar siyasi parti kurma, partilere üye olma ve ayrılma
haklarına sahiptirler.
1982 Anayasası’na göre, siyasi partiler önceden izin almaksızın
kurulabilirler ve Anayasa ve kanun hükümleri çerçevesinde faaliyetle-
rini sürdürürler (m. 68/3). Bir toplumda, serbestçe kurulan ve faaliyet-
te bulunan siyasi partilerin varlığının, devlet iktidarının sınırlanması
ve hürriyetlerin korunması hususunda en önemli faktörlerden birini
teşkil ettiğine şüphe yoktur.
53
Siyasi parti kurarken tanınan serbestlik,
partilere üyelikte de tanınmıştır. Vatandaşlar, siyasi partilere üye ol-
maya veya üyelikten çıkma konusunda serbesttirler. Bu serbestlik, ne
devlet tarafından ne de kişiler tarafından engellenemez.
54
Kişilerin bir
siyasi parti kurmasına, kurulmuş bir siyasi partiye üye olunmasına
49
18.1.1984 tarih ve 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar
Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun, RG. 18.1.1984, S, 18285.
50
Ramazan Çağlayan, İdare Hukuku Dersleri, Adalet Yayınevi, 4. Baskı, Ankara,
2016, s. 217.
51
Şeref İba, Anayasa Hukuku ve Siyasal Kurumlar, Turhan Kitabevi, 2. Baskı, Anka-
ra, 2008, s. 175.
52
Ergun Özbudun, Türk Anayasa Hukuku, s. 92.
53
Münci Kapani, Kamu Hürriyetleri, s. 274.
54
Hüseyin Özcan/Murat Yanık, Siyasi Partiler Hukuku, s. 76.