Dergi 128

TBB Dergisi 2017 (128)

Yasin AYDOĞDU

lar, yine Anayasada belirtilen demokratik devlet olmanın (m. 2) bir ge-

reğidir.

Bu haklar Anayasa ve Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası

sözleşmelerle güvence altına alınmıştır. Örneğin Türkiye’nin de imza-

ladığı

Medeni ve Siyasi Haklar Uluslararası Sözleşmesi’nin “Siyasal

Haklar” başlıklı 25’inci maddesi şöyledir:

Her vatandaş, bu Sözleşenin ikinci maddesindeki ayrımlara ve makul ol-

mayan sınırlamalara tabi tutulmaksızın şu haklara ve imkânlara sahiptir:

a) Doğrudan veya se

ilmiş temsilciler aracılığıyla kamu hizmetlerine ka-

tılma;

b) Se

çmenlerin iradelerini serbestçe ifade etmeleri gü

vence altına

alan, gizli olarak oy verildiği, genel ve eşit oya dayanan ve belirli aralıklarla

yapılan dürüst seçimlerde oy kullanma ve se

ilme;

c) Genel

eşitlik ilkesine uygun olarak ü

lkesinde kamu hizmetlerine gir-

me.

Türk Ceza Kanunu’nda da bu hakların kullanımına karşı olası bir

saldırının (ihlalin) cezai yaptırımı düzenlenmektedir. Mülga 765 sayılı

Türk Ceza Kanunu’nda siyasi hakların tamamına karşı yapılan saldı-

rılar (ihlaller) koruma altına alınmışken; yürürlükteki 5237 sayılı Türk

Ceza Kanunu’nda hangi siyasi hakların koruma altına alındığı tahdidi

olarak belirtilmektedir. Bu bakımdan siyasi hakların engellenmesi su-

çunu 765 ve 5237 sayılı kanunlardaki farklı düzenlemeler bağlamında

ayrı başlıklar altında inceleyeceğiz.

A. 765 SAYILI TÜRK CEZA KANUNU’NDAKİ DÜZENLEME

1.3.1926 tarih ve 765 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun

ikinci kitabı-

nın, ikinci kısmının birinci bölümünde “Siyasi Hürriyet Aleyhine Cü-

rümler” başlıklı 174’üncü maddesi şöyleydi:

Zeki Hafızoğlulları/Muharrem Özen, Türk Ceza Kanunu Özel Hükümler Kişilere

Karşı Suçlar, USA Yayıncılık, 4. Baskı, Ankara, 2015, s. 199.

BM Genel Kurulu’nda 16.12.1966 tarih ve 2200 A(21) sayılı kararla kabul edilip

imza, onay ve katılıma açılan bu Sözleşme, 23.3.1976 tarihinde yürürlüğe girmiş-

tir. Türkiye Sözleşmeyi 15.8.2000 tarihinde imzalamıştır. Sözleşme, 4.6.2003 tarih

ve 4688 sayılı Kanunla uygun bulunarak aynı tarihte yürürlüğe girmiştir. Medeni

ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşmenin Onaylanmasının Uygun Bu-

lunduğuna Dair Kanun için bkz. RG. 18.6.2003, S. 25142.

RG. 13.3.1926, S. 320.