55 / 545
54
Türk Hukukunda Siyasi Haklar ve Siyasi Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu
yahut üyelikten çıkmasına engel olmak Türk Ceza Kanununa göre de
suç sayılmaktadır. Bu hususta detaylı açıklamalarımızı ilerleyen bö-
lümlerde yapacağız.
Siyasi partilerin faaliyetlerini serbestçe yapabilmeleri kural ol-
makla birlikte; Anayasa, bu kuralı istisnasız olarak kabul etmemiş ve
parti faaliyetlerine bazı sınırlamalar getirmiştir.
55
Bu konudaki düzen-
lemelerin kaynağı Anayasa’nın 68’inci ve 69’uncu maddeleri olmakla
beraber; Siyasi Partiler Kanunu’dur.
56
4. Kamu Hizmetlerine Girme Hakkı (m. 70)
Her Türk vatandaşı kamu hizmetine girme hakkına sahiptir. Hiz-
mete alınmada, görevin gerektirdiği niteliklerden başka hiçbir ayrım
gözetilmeyeceği Anayasada açıkça belirtilmektedir (m. 70/2). Bu ko-
nudaki ayrıntılı düzenlemeler ise, 14.7.1965 tarih ve 657 sayılı Devlet
Memurları Kanunu’nda yer almaktadır.
57
Kanun’un “Devlet memurlu-
ğuna alınma” başlıklı üçüncü kısmında (m. 46-57) memurluğa alınma
şartları ve usulü düzenlenmektedir.
Kamu hizmeti kavramını, toplumun ortak, genel, sürekli bir ihti-
yacının kamu tüzel kişilerince veya onların sıkı denetim ve gözetimi
altında özel hukuk kişilerince karşılanması olarak tanımlayabiliriz.
58
Bu bakımdan Anayasadaki ifadesiyle “kamu hizmetine girme hakkı-
nı”, kamu hizmetini sağlamakla görevli kamu personeli (memur ya da
kamu görevlisi) olma hakkı olarak algılamalıyız.
5. Dilekçe, Bilgi Edinme ve Kamu Denetçisine Başvurma
Hakkı (m. 74)
Anayasada, vatandaşların ve karşılıklılık esası gözetilmek kaydıy-
la Türkiye’de ikamet eden yabancıların kendileriyle veya kamu ile ilgi-
li dilek ve şikâyetleri hakkında, yetkili makamlara ve Türkiye Büyük
Millet Meclisine yazı ile başvurma hakkına sahip oldukları belirtil-
55
Ergun Özbudun, Türk Anayasa Hukuku, s. 93.
56
22.4.1983 tarihli ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu, RG. 24.4.1983, S. 18027.
57
RG. 23.7.1965, S. 12056.
58
Metin Günday, İdare Hukuku, İmaj Yayınevi, 10. Baskı, Ankara, 2015, s. 332; Ra-
mazan Çağlayan, İdare Hukuku Dersleri, s. 247.