63 / 545
62
Türk Hukukunda Siyasi Haklar ve Siyasi Hakların Kullanılmasının Engellenmesi Suçu
bağlı hareketli
82
bir suç olduğu söylenebilir.
83
Ayrıca, seçimlik hareket-
li bir suçtur. Seçimlik hareketlerden birden fazlasının yapılması ha-
linde de eylem, tek suçu oluşturur.
84
Ancak bu durumda cezanın üst
sınırdan tayin edilmesi isabetli olacaktır.
(2) Siyasi Parti Faaliyetlerinin Engellenmesi
Suçun bu şekli TCK m. 114/2’de düzenlenmiştir. Buna göre, cebir
veya tehdit kullanılarak ya da hukuka aykırı başka bir davranışla bir
siyasi partinin faaliyetlerinin engellenmesi suçun bu şeklini oluşturur.
Siyasi partiler demokratik siyasi hayatın vazgeçilmez unsurlarıdır
(AY m. 68/2). Siyasi partiler ve uyacakları esaslar başta Anayasa olmak
üzere (m. 68-69), ilgili özel kanunlarda da düzenlenmektedir.
85
Fıkrada
belirtilen siyasi partiden anlaşılması gereken 2820 sayılı Siyasi Partiler
Kanunu’na göre kurulan partilerdir. Kanunda şöyle bir siyasi parti ta-
nımı yapılmaktadır:
“Siyasi partiler, Anayasa ve kanunlara uygun olarak; milletvekili ve ma-
halli idareler seçimleri yoluyla, tüzük ve programlarında belirlenen görüşleri
doğrultusunda çalışmaları ve açık propagandaları ile milli iradenin oluşmasını
sağlayarak demokratik bir Devlet ve toplum düzeni içinde ülkenin çağdaş me-
deniyet seviyesine ulaşması amacını güden ve ülke çapında faaliyet göstermek
üzere teşkilatlanan tüzel kişiliğe sahip kuruluşlardır.”
(m. 3)
Siyasi parti faaliyetlerinden anlaşılması gereken, siyasi partilerin
tüzüklerine ve mevzuata uygun şekilde gerçekleştirdikleri her türlü
çalışmayı kapsar.
86
Örneğin: parti kongreleri, mitingler, parti grup
toplantıları... Ancak kanaatimizce siyasi partilerin, farklı amaçlarla
87
düzenlediği programlar bu kapsamda değerlendirilmemelidir. Örne-
ğin, bir siyasi parti tarafından üyeleri ve yakınlarının eğlenmesi ama-
82
Bir suçun kanuni tanımında hangi tür hareketlerle suçun icra edilebileceği belir-
tilmiş ise, bu durumda bağlı hareketli suçlardan söz edilebilir. İzzet Özgenç, Türk
Ceza Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Kitabevi, 9. Bası, Ankara, 2013, s. 166.
83
Çetin Özek, “Siyasi Hürriyet Aleyhinde Cürümler”, s. 38.
84
Ali Parlar, Türk Ceza Kanunu Şerhi c. 1,
s. 1402.
85
22.4.1983 tarihli ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu, RG. 24.4.1983, S. 18027.
86
M. Emin Artuk/Ahmet Gökcen/A. Caner Yenidünya, Ceza Hukuku Özel Hü-
kümler,
s. 317.
87
Yani, gerek tüzüklerinde belirtilen gerekse de kamuoyunca bilinen kuruluş ve ça-
lışma amaçları dışındaki diğer faaliyetleridir.