99 / 545
98
Askerî Ceza Hukukunda Yoklama Kaçağı, Bakaya, Saklı Suçu (ASCK m.63)
Saklı yükümlülerinden kendiliğinden gelen ya da yakalananlar
hakkında yapılacak işlemler 22/5/2012 tarih ve 6318 sayılı Kanun’la
değişik
1111 sayılı Kanun’un 96’ncı maddesinde
55
açıklanmaktadır.
4. Kabul Edilebilir Bir Özürü (Mazereti) Olmamak
1111 sayılı Askerlik Kanunu’nun m.89/4’ncü fıkrasında da saklı ka-
bahatinden dolayı sorumluluk için kabahatlinin
‘barışta kabul edilebilir
bir özrün
ün
’
bulunmaması
gerekmektedir.
Zira m.89/4’deki kabahatlerin
seferberlik ve savaş halinde işlenmesi halinde failin ilk eylemi de olsa
doğrudan AsCK m.63/2’den dolayı hakkında soruşturma başlatılacak-
tır. Ancak yukarıda açıklandığı üzere saklı kabahatinin seferberlik
halinde işlenmesi halinde de kabahatli hakkında uygulanacak madde
1111 sayılı Kanun’un 89’ncu madde hükmü olacaktır. Ancak buradaki
sorun kabul edilebilir mazeretin madde hükmünde sadece barış dö-
neminde uygulanabilmesidir. Bu nedenle kanaatimizce seferberlik ve
savaş durumunda saklı kabahatlileri için kabul edilebilir bir mazeret
durumu bulunmamaktadır.
Barışta kabul edilebilir özür kavramının ne anlama geldiği konu-
sunda 1111 sayılı Kanun’un 89/1, 2 ve 3’ncü fıkralarının
56
atıf yaptığı
müracaat eden mükellefin fiil ve hareketi; saklı kalmak eylemini oluşturmaz’ (As.
Yrg.1. D. 31.10.1962 E.2879 K.2734, Özbakan, s.127).
55
1111 sayılı Kanun’un 96’ncı maddesi şöyledir: ‘Saklılardan ele geçen veya kendili-
ğinden gelenler nüfus kayıtlarına kaydedilmek üzere nüfus idarelerine gönderilir.
Nüfus idarelerince kaydedilenlerin bilgileri askerlik şubelerine hemen bildirilir.
Bunlardan yaşıtlarının ilk celp ve sevk tarihinin bitiminden önce yakalanan veya
kendiliğinden gelenler, yoklamalarını müteakip Millî Savunma Bakanlığınca be-
lirlenecek esaslara göre silâh altına alınırlar. Yaşıtlarının ilk celp ve sevk tarihinin
bitiminden sonra ele geçen veya kendiliğinden gelenler hakkında yoklamalarını
müteakip 86 ncı ve 89 uncu madde hükümlerine göre işlem yapılır’.
56
1111 sayılı Kanun’un 89’ncu maddesi 1, 2 ve 3’ncü fıkraları şöyledir: ‘Sınıf ve ter-
tibatı belirlenmiş olanlardan, yapılan bildirim veya duyuru üzerine birlikte sevk
edilecekleri emsallerinin sevk tarihinin son gününe kadar gelmeyen ve bu du-
rumları 47nci maddede yazılı özürlerinden ileri gelmediği belirlenenler ile sevk
edildikten sonra askerliğini yapacağı kıtaya gitmeksizin kaçanlardan elde edilip
de erteleme hakkı bulunmayanlar derhal sevk olunurlar (f.1).Durumları 47 nci
maddenin ikinci fıkrasına uyanlar ile sınıflandırılan yedek subay adaylarından as-
kerlik şubesi başkanlıklarına gelip sevk tarihlerinde sevk evrakını almayanlar ve
sevk evrakını alıp kendilerine verilen yol süresi sonunda sınıf okulu veya eğitim
birliğine katılmayanlardan durumları 47 nci maddede belirtilen mazeretler dışın-
da kalanlar eğitim birliği veya sınıf okuluna sevk olunurlar (f.2). Bakaya iken er-