135 / 405
134
Medeni Usul Hukukunda Hâkimin Verdiği Kesin Süre
lıklarına süre denilmektedir.
1
Medeni usul hukukunda süreler genel
olarak yargılamanın gecikmesini önlemek için bulunmaktadır.
2
Medeni usul hukukunda süreler, kanunda belirtilir veya hâkim
tarafından tespit edilir (HMK m. 90/1). Sürenin kanun tarafından ön-
ceden belirlenmesi bazı hallerde somut olayın niteliğine uygun düş-
meyebilir. Bu gibi hallerde kanun sürenin miktarını önceden belir-
lemeyip, bu yetkiyi hâkime vermiş olabilir. Ayrıca bazı durumlarda
da, Kanun’da hâkimin süre belirlemesine yönelik özel bir düzenleme
bulunmamasına rağmen, yapılması istenen işin niteliği gereği hâkim
tarafa süre verebilir. Her iki durumda da hâkim süreyi tespit ederken
somut olayın özelliklerini dikkate almalıdır.
3
Hâkim tarafa süre verirken, sürenin kesin olduğunu usulüne uy-
gun verdiği ara kararda belirtebilir. Eğer sürenin kesin olduğuna karar
vermemişse süreyi geçirmiş olan tarafa talebi üzerine ikinci bir süre
verilir. İkinci kere verilen süre kararda belirtilmemiş olsa bile kanun
gereği kesin olup,
4
bu şekilde verilen süreyi de geçiren tarafa yeniden
süre verilemez (HMK m. 94/2).
5
Kesin süre içinde yapılması gereken işlemi, süresinde yapmayan
tarafın, o işlemi yapma hakkı ortadan kalkar (HMK m. 94/3). Kesin
sürenin yaptırımı açısından düşünülürse, hâkim tarafından verilen
kesin sürenin usulüne uygun bir ara karar ile olması gerekir.
6
Bu mak-
satla verilen ara kararın hangi unsurlara sahip olması gerektiği Hu-
1
14. HD, 08.04.2013, E. 2013/3569, K. 2013/5475
(www.legalbank.net).
2
Arwed Blomeyer, Zivilprozessrecht: Erkenntnisverfahren, Springer Verlag, Berlin-
Göttingen-Heidelberg 1963, s. 106.
3
Erdal Tercan, Medeni Usul Hukukunda (Kesin Sürelerin Kaçırılması Halinde) Eski
Hale Getirme, Ankara 2006, s. 40; Blomeyer, s. 106.
4
Şakir Berki, “Hukukda Müddet Çeşitleri”,
Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Der-
gisi
, C. 25, S. 1-2, 1968, s. 104; Baki Kuru, Hukuk Muhakemeleri Usulü, 6. Baskı,
C. 5, İstanbul 2001, s. 5443; Hakan Pekcanıtez/Oğuz Atalay/Muhammet Özekes,
Medeni Usul Hukuku, 14. Baskı, Ankara 2013, s. 265; Abdurrahim Karslı, Medeni
Muhakeme Hukuku, 3. Baskı, İstanbul 2014, s. 450.
5
Ejder Yılmaz, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, 2. Baskı, Ankara 2013, s. 696.
6
Ara kararlar hâkimin davadan elini çekmesine neden olmayan, uyuşmazlığa son
vermeyen ancak uyuşmazlığı sona erdirmek için yargılamanın yürütülmesini sağ-
layan kararlardır (Timuçin Muşul, “Medeni Usul Hukukunda Ara Kararları”,
Dicle
Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
, C. 4, S. 4, 1988, s. 218; Nilüfer Boran Güneysu,
Medeni Usul Hukukunda Karar, Ankara 2014, s. 148; Baki Kuru, Hukuk Muhake-
meleri Usulü, C. 3, 6. Baskı, İstanbul 2001, s. 2998; Karslı, s. 417-148; Pekcanıtez/
Atalay/Özekes, s. 804).