123 / 457
122
Türk Ceza Hukukunda Suça Teşebbüs
Failin, mağdurun bulunduğu yere giderek kolundan tutup arabaya
bindirmeye çalıştığı andan itibaren icra hareketine geçilmiş olmak-
tadır. Mağduru, arabaya bindirip başka yere götürmeye başlamasıyla
kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu tamamlanmış olur.
10
Failin,
mağduru bir süre yanında tuttuktan sonra mağdurun, kendi çabala-
rıyla failin elinden kurtulması durumunda ise suç sona ermiş olmak-
tadır. Bazı suçlar yönünden ise tamamlanma ve son bulma evreleri
çakışır. Kasten öldürme suçunda failin fiili neticesinde ölüm neticesi
gerçekleştiğinde suç tamamlanmıştır ve aynı zamanda sona ermiştir.
Bu çalışmada ilk olarak suça teşebbüsün cezalandırılma nedenine
değinilecek ve sonrasında sırasıyla suça teşebbüsün unsurları, gönüllü
vazgeçme, teşebbüsün derecesi ve suça teşebbüs ile bazı suç şekilleri
arasındaki ilişki konularında açıklama yapılacaktır.
I. Suça Teşebbüsün Cezalandırılmasının Nedenleri
Teşebbüs aşamasında kalan suçların cezalandırılmasının dayana-
ğını TCK’nın 35. maddesinde yer alan düzenleme oluşturur. Bu neden-
le teşebbüsün cezalandırılış nedeni diğer suçların cezalandırılış nedeni
ile aynıdır.
11
Fail, anti sosyal fiili ile somutlaştırdığı suç işleme iradesi-
ni göstermesi nedeniyle cezalandırılmaktadır.
12
Böyle bir düzenleme-
ye hem ülkemiz kanununda hem de diğer kanunlarda yer verilmesi-
nin nedeni olarak çeşitli görüşler ileri sürülmüştür. Bu görüşleri, failin
gerçekleştirdiği fiilin korunan hukuki menfaati tehlikeye koyması
nedeniyle cezalandırıldığını savunan ve failin dış dünyada meydana
getirdiği antisosyal fiili esas alan objektif teori, teşebbüs aşamasında
da kalsa failin suç işleme iradesini göstermesi nedeniyle teşebbüsün
cezalandırılması gerektiğini savunan sübjektif teori ve her iki görüşü
bağdaştıran karma teori olmak üzere üç gruba ayırabiliriz.
13
10
Mütemadi suç niteliğinde olan kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçunun ta-
mamlandığı ana ilişkin karar için bkz. Yargıtay 14 Ceza Dairesi 02.07.2012 tarih
ve 2012/5831 Esas 2012/7567 Karar: “sanıkların araca zorla bindirdikleri mağ-
dureyi İzmir ilinden Manisa ili istikametine doğru götürdüklerinin ve bu sırada
İzmir ilinin 6 km dışında yol kontrolü yapan kolluk kuvvetinin ihbar üzerine aracı
durdurarak mağdureyi kurtardığının anlaşılması karşısında kişiyi hürriyetinden
yoksun kılma suçunun tamamlandığı gözetilmeyerek teşebbüs aşamasında kaldı-
ğının kabulüyle eksik ceza tayini”.
11
Soyaslan, (Teşebbüs Suçu), s. 38.
12
Toroslu, (Ceza Hukuku Genel Kısım), s. 277.
13
Objektif, Subjektif ve Karma teoriler için bkz. Pervin Aksoy İpekçioğlu, Türk Ceza
Hukuku’nda Suça Teşebbüs, Seçkin Yayınevi, Ankara/2009, s. 36 vd, Adem Sözü-