125 / 457
124
Türk Ceza Hukukunda Suça Teşebbüs
saiklerle kanunda suça teşebbüs hükmüne yer vermiştir. Bizim kanu-
numuzda olduğu gibi teşebbüs halinde kalan suçlar için mutlak indi-
rimi esas alan düzenlemede objektif teori ağır basmış; Alman Ceza
Kanunu’nda
20
olduğu gibi teşebbüs halinde kalan suçlar için yapılacak
indirimi hâkimin takdirine bırakan düzenlemede de sübjektif teori
ağır basmıştır.
21
II. Suça Teşebbüsün Unsurları
Suça teşebbüsten bahsedebilmek için failin suç işleme kastının bu-
lunması, gerçekleştirdiği hareketin elverişli olması, icra hareketine baş-
laması, elinde olmayan nedenlerle icra hareketini tamamlayamaması
ya da kastettiği suçun neticesinin gerçekleşmemesi gerekmektedir.
A. Suç İşleme Kastının bulunması
Suça teşebbüsün varlığı için kasıtlı hareket edilmesi gerekmekte-
dir. Bu nedenle taksirli suçlara teşebbüs mümkün değildir.
22
Neticesi
20
Alman Ceza Kanunu’nun 23/1 maddesine göre, cürüme teşebbüs daima cezalan-
dırılmakla birlikte, cünhaya teşebbüs ancak kanunda açıkça belirtildiği takdirde
cezalandırılmaktadır. Alman Ceza Kanunu’nun çevirisi için bkz. Feridun Yeni-
sey/Gottfried Plagemann, Alman Ceza Kanunu, Beta Yayınevi, İstanbul/2009,
s. 19, Alman Ceza Kanunu’nun 12. maddesinde cürüm ile cünha ayrımına yer
verilmiştir. Alt sınırı bir yıl veya daha fazla hapis cezası tehdidi altına alınmış
olan hukuka aykırı fiiller cürümdür. (StGB m. 12/1) Alt sınırı daha az hapis cezası
veya para cezası tehdidi altına alınmış olan hukuka aykırı fiiller, cünhadır. (StGB
m. 12/2) Alman Ceza Kanunu’nun 242. maddesinde düzenlenen hırsızlık suçu
cünha niteliğindedir. Eğer aynı maddenin ikinci fıkrasındaki “bu suça teşebbüs
cezalandırılır” şeklindeki ifadeye yer verilmeseydi basit hırsızlığa teşebbüs ceza-
landırılmayacaktı. (StGB m. 242/2) Alman Ceza Kanunu’nun 185. maddesinde
düzenlenen hakaret suçu da cünha niteliğindedir ve kanunda açık bir hüküm bu-
lunmadığından hakaret suçuna teşebbüs cezalandırılmamaktadır. (StGB m. 185)
bkz. Bernd Heinrich, Ceza Hukuku Genel Kısım 1, Çev: Hakan Hakeri, Yener Ün-
ver, Veli Özer Özbek, Özlem Yenerer Çakmut, Barış Erman, Koray Doğan, Rama-
zan Barış Atladı, Pınar Bacaksız, İlker Tepe, Adalet Yayınevi, Ankara/2014 s. 423.
21
Bu düzenlemede teşebbüs halinde kalan suçlar için yapılacak indirim hâkimin
takdirine bırakılarak failin suç işleme iradesini göstermesi nedeniyle cezalandı-
rılması fikri daha öncelikli kabul edilmiştir. Ancak Alman Ceza Kanunu’nda yal-
nızca belli suçlara teşebbüs cezalandırılmaktadır. Bu yönüyle sübjektif teorilerden
ayrılmaktadır. İtalyan Ceza Kanunu’nda işlenemez suç halinde fail hakkında gü-
venlik tedbiri uygulanmaktadır. Bu yönüyle sübjektif teorilerin etkisi görülmek-
tedir.
22
Ersin Şare, “Türk Hukukunda Düzenlenen Taksir Üzerine Bir İnceleme”, İstan-
bul Barosu Dergisi, Cilt 90, Sayı 2016/1, Ocak-Şubat 2016, s. 94, “Failin taksirli
hareketinden sorumlu olabilmesi için neticenin gerçekleşmesi gerekmektedir. Bu
nedenle taksirli suçlar yönünden teşebbüs mümkün değildir.”