127 / 457
126
Türk Ceza Hukukunda Suça Teşebbüs
yaptığı davranışlar amacını tespit etmekte önem taşır.
29
Failin, mağdu-
run yatak odasında yakalandığı durumda hangi suça teşebbüs ettiği-
ne ilişkin tereddüt doğabilir. Failin, hırsızlık ya da cinsel saldırı suçu
için mağdurun yatak odasına girmiş olduğu düşünülebilir. İşte failin
amacının tespitinde şüpheye düşüldüğünde failin fiili dışındaki diğer
unsurlara başvurulabilir. Öncesinde tecavüzden sabıkası olan fail, baş-
kasının yatak odasında yakalanmış ise cinsel saldırı kastı ile hareket
ettiği söylenebilecektir. Hırsızlıktan sabıkası var ise hırsızlık amacıyla
eve girdiği değerlendirilebilir. Belirtmek gerekir ki amacın belirlen-
mesindeki çıkış noktası failin gerçekleştirmiş olduğu fiildir. Zira ön-
ceden cinsel saldırı suçundan sabıkası olan birinin dışarıda gezmesini
cinsel saldırı suçu işleyecek şekilde yorumlamamak gerekir.
Bir suçun işlenmesi için bazı durumlarda daha hafif suçtan geçil-
mesi gerekmektedir. Daha ağır suçu işlemede basamak durumunda
olan bu suçlara geçit suçları adı verilmektedir.
30
Kasten öldürme suçu-
nun oluşumunda basamak olan suç kasten yaralama suçudur.
31
Fail,
öldürme kastı ile hareket etmesine rağmen ölüm neticesi gerçekleş-
meyip mağdur yaralanmışsa, fail kasten yaralamadan değil kasten öl-
dürmeye teşebbüsten sorumlu olacaktır. Bu nedenle failin hangi suçu
işleme kastı ile hareket ettiğinin belirlenmesi hangi suçtan sorumlu
olacağını da belirler. Failin kastı dışa yansıyan fiilinin özelliklerine
göre belirlenir. Bir suçun kasten yaralama mı yoksa kasten öldürmeye
teşebbüs mü olduğunu belirlemede, fail ve mağdurun arasında her-
hangi bir ihtilafın bulunup bulunmadığı, kullanılan aracın kasten
öldürme suçu için elverişli olup olmadığı, failin hareketine devam
edebilme imkânı varken hareketini sonlandırıp sonlandırmadığı,
32
29
Sulhi Dönmezer/Sahir Erman, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, Genel Kısım Cilt
I, Beta Yayınevi, On üçüncü Baskı, İstanbul/1997, s. 435.
30
Kayıhan İçel, Suçların İçtimaı, İstanbul/1972, s. 227; “geçit suçlarında failin kas-
tının bütün neticeleri derece derece gerçekleştirmeye yönelmiş olduğu ve bu ne-
ticeler içinde en ağır netice de bulunduğu için, failin elinde olmayan bir sebepten
dolayı en ağır netice gerçekleşmemişse teşebbüs derecesinde kalmış ağır suçtan
sorumluluk söz konusu olacaktır.” İçel, (Suçların İçtimaı), s. 237.
31
Nitelikli cinsel saldırı suçunun oluşumunda basamak olan suç türü ise basit cin-
sel saldırı suçudur.
32
Öldürme kastının tespitinde bu ölçütler esas alınarak değerlendirme yapılırken
birinin diğerinden üstün tutulduğu kararlar ile karşılaşılmaktadır. Bkz. Yargıtay
Ceza Genel Kurulu 24.12.2013 tarih ve 2013/1-716 Esas 2013/627 Karar: “katılanın
sanığın kardeşinin eşi olduğu, olay tarihinde ahıra eşya koyma meselesi yüzün-
den tartıştıkları, katılanın hakaret ederek üzerine yürümesi nedeniyle yaşanan bo-