329 / 457
328
Türkiye Barolar Birliği Disiplin Kurulu Kararları Işığında Ahlaki Aktivist Avukat Yaklaşımı
menfaati doğrultusunda hareket etmesi gerektiğini savunan avukat-
lık modelleri karşısında avukatın adaleti ve hakkaniyeti temel alarak
hareket etmesi gerektiğini savunan görüşler vardır. İlişkisel avukat-
lık (
relational lawyering
) ve ahlaki aktivizm (
moral activism
) avukatlık
pratiğine, genel etik kurallarını dâhil etmeyi öngören ve bu anlamda
avukatın müvekkilinin menfaati dışında başka hususları da dikkate
alması gerektiğini belirten yaklaşımlardan en temel ikisidir.
1
Bu ma-
kalede, bu temel görüşlerden ahlaki aktivizm yaklaşımı bağlamında
Türkiye Barolar Birliği Disiplin Kurulu’nun internet sitesinde yer alan
2013-2016 tarihlerinde verdiği bazı kararları tartışacağım.
2
Söz konusu
kararları, ahlaki aktivizm yaklaşımının temel prensipleri doğrultu-
sunda ele alarak ahlaki aktivist pratiğin uygulamada nasıl yorumla-
nabileceğini göstermeye çalışacağım.
I. Ahlaken Sorumlu Avukat Yaklaşımından Doğan Ahlaki
Aktivizm
Avukatın, müvekkilinin menfaati doğrultusunda hareket etmekle
yükümlü olması ve bu anlamda “taraf” konumunda bulunması, mes-
lek etiği açısından pek çok soruyu gündeme getirmiştir. Bu anlam-
da avukatın, müvekkili dışındaki kişilere karşı herhangi bir ahlaki
3
sorumluluk hissetmeden davranması eleştiri konusu olmaya başla-
mıştır.
4
1975’te
Richard Wasserstrom
, avukatların mesleklerini icra
ederken müvekkil çıkarlarını ne pahasına olursa olsun korumak adı-
na ahlaka aykırı davranabildikleri noktasına dikkat çeker. Müvekkili
karşısında avukatın, kendisine biçilen bu taraf konuma uygun olarak
1
Christine Parker ve Adrian Evans, Inside Lawyers’ Ethics, New York: Cambridge
University Press, 2006, s. 18, s. 23.
2
Makalede atıf yapılan bütün kararlara
http://www.barobirlik.org.tr/dkkadre-
sinden erişilebilir.
3
Bu makale kapsamında “ahlak” ve “etik” birbiri yerine geçerli kavramlar olarak
kullanılmıştır. Her iki kavramla da kast edilmek istenen değer yargıları değil; ev-
rensel değerlerdir. Ahlak kavramının farklı anlamları için bkz. Ioanna Kuçuradi,
Uludağ Konuşmaları: Özgürlük, Ahlak, Kültür Kavramları, Ankara: Türkiye Fel-
sefe Kurumu, 2014, ss. 23-42.
4
Paul R. Tremblay. “Moral ActivismManqué”, South Texas Law Review 2002, Vol.
44, s. 128; Tremblay, Paul. “Critical Legal Ethics”, The Georgetown Journal of Le-
gal Ethics, 2006, Vol. 20, s.13.