333 / 457
332
Türkiye Barolar Birliği Disiplin Kurulu Kararları Işığında Ahlaki Aktivist Avukat Yaklaşımı
Hukuk merkezli yaklaşım, genel ahlak felsefesini hukuk alanın-
dan ayrı tutma çabasındadır ve meslek etiği disiplinini mesleki düzen-
leme ya da mesleki teamül kurallarıyla bir tutar.
15
Bu yaklaşım, kesin-
lik, öngörülebilirlik ve uygulanabilirlik ölçütlerini ön planda tutarak,
göreli ve sübjektif bir alan olarak kabul ettiği etiğin sınırlarını, ku-
rallarla belirleme çabası içerisindedir.
16
Etik merkezli yaklaşım ise ku-
rallarda bulunmasa dahi etik değerleri mesleki pratiğe kazandırmayı
amaçlar. Avukatın hem ahlaki anlamda iyi bir insan hem de iyi bir
hukukçu olarak mesleğini nasıl icra edeceği sorusuna cevap arayan bu
görüş, meslek kurallarını, ahlaki değerleri koruyarak mesleğini iyi bir
şekilde icra etme amacının gerçekleştirilmesi için kabul edilmiş stan-
dartlar olarak görür.
17
Ahlaki aktivist yaklaşım da bu ikinci görüşten
beslenmektedir.
Disiplin Kurulu’nun ahlak merkezli yaklaşımı sergilediğini dü-
şündüğüm kararlarından birinde şikâyetli avukatın eylemi sadece
hukuka (kanunilik anlamında) uygunluğu bakımından değil; hak-
kaniyete uygunluğu açısından da değerlendirilmiştir.
18
“Hakkaniyet”
değerine atıf, meslek etiğine hukuk merkezli olmaktan ziyade ahlak
merkezli yaklaşıldığının bir göstergesi olarak yorumlanabilir. Zira yu-
karıda da bahsedildiği üzere, ahlaki aktivist pratik, hukuk kurallarını
yorumlarken formalist bir yaklaşımdan ziyade, adalet ve eşitlik değe-
rini temele alan yorumlayıcı bir yaklaşım içerisindedir.
Yine, Türkiye Barolar Birliği Disiplin Kurulu’nun 2013 tarihli bir
kararına
19
, konu olmuş disiplin soruşturmasında şikâyetli avukat sa-
vunmasında hukuk merkezli bir yaklaşımın temel alınması gerekti-
ğini ve hukuka (kanuna) uygun olduğu müddetçe ahlaki değerlere
atıfta bulunamayacağını belirterek “(...)
hukuka uygun işlemin etik olup
15
Charles W. Wolfram, Modern Legal Ethics, Minnesota 1986, s. 68.
16
Parker ve Evans, s. 53.
17
Elliot D. Cohen, Michael David, Frederick A. Elliston (der.), Ethics and the Legal
Profession, New York: Prometheus Books, 2009., s. 9.
18
“(...) tarihli sözleşmeler şeklen hukuka uygun kabul edilse dahi, bu sözleşmele-
rin hakkaniyete uygun olmadığı açık ve bu sözleşmenin uygulanmasında ısrarcı
olmak avukatlık mesleğinin güven ilkesi ile bağdaşmaz.” Bkz. Türkiye Barolar
Birliği Disiplin Kurulu Kararı T. 24.1.2014, E. 2013/608, K. 2014/38.
19
T. 26.07.2013, Esas No. 2013/139, Karar No. 2013/565.