Dergi 130

421

TBB Dergisi 2017 (130)

Uğur BAYILLIOĞLU

bu adasal yapılar üzerinde egemenlik iddia etmektedir. Bu bağlamda,

Çin, Tayvan ve Vietnam, Güney Çin Denizi’nin kuzeybatısında bulu-

nan Paracel adaları üzerinde egemenlik iddia etmektedir. Ayrıca, Çin,

Tayvan, Filipinler, Vietnam, Malezya ve Brunei Sultanlığı Güney Çin

Denizi’nin güney–güneydoğusunda bulunan Spratly adalarının tama-

mı veya bir kısmı üzerinde egemenlik iddia etmektedir. Yine Çin, Tay-

van ve Filipinler Güney Çin Denizi’nin doğusunda bulunan Scarboro-

ugh sığlığı üzerinde egemenlik iddia etmektedir.

Söz konusu adasal

yapıların bazıları, egemenlik iddia eden devletlerin fiili işgali altında-

dır. Özellikle Çin, bu konuda çok aktif bir tutum içindedir.

Güney Çin Denizi’ndeki egemenlik uyuşmazlığı, söz konusu ada-

sal yapıların sahip oldukları veya olmadıkları deniz yetki alanlarının

tespiti konusunda da taraflar arasında uyuşmazlık nedeni olmuştur.

Söz konusu adasal yapı gruplarının içinde en çok adasal yapı bulun-

duran ve dolayısıyla gerek aidiyet gerek deniz yetki alanlarına sahip

olma ve sınırlandırma konusunda en karmaşık sorunları çıkaran

Spratly grubudur. Spratly grubunu oluşturan adasal yapıların sayı-

ları ve nitelikleri gizemini korumaktadır ve bu konuda coğrafyacılar

ve akademisyenler tarafından yapılan değerlendirmeler birbirini tut-

mamaktadır.

Özellikle Çin’in Spratly grubuna ait bazı adasal yapılar

üzerinde giriştiği arazi ıslahı faaliyetleri ve inşa ettiği sivil ve askeri

tesisler, uyuşmazlığı boyutlandırmıştır.

Filipinler bu konuda ileri bir adım atmış ve Çin ile arasında bulu-

nan Scarborough sığlığı ve Spratly adaları üzerindeki uyuşmazlığın,

deniz yetki alanlarına ilişkin kısmını uluslararası yargıya taşımıştır.

1) Filipinler’in Başvurusu ve Talepleri:

Filipinler, 22 Ocak 2013 tarihinde, Çin aleyhine, BMDHS’nin

“Uyuşmazlıkların Çözümü” başlıklı XV. kısmı dâhilinde bulunan

287. maddesi ve Ek VII. kısmı çerçevesindeki zorunlu yargı mekaniz-

Bu uyuşmazlığın kökenleri için bkz: Thi Lan Anh Nguyan, “Origins of the South

China Sea Disputes”, Territorial Disputes in the South China Sea, Navigating Ro-

ugh Waters, (Ed. Jing Huang, Andrew Billo), Palgrave Macmillan, 2015, s. 15 – 19.

Robert Beckman, “The legal framework for joint development in the South China

Sea”, Recent Developments in the South China Sea Dispute, The Prospect of a

Joint Development Regime, (Ed. Wu Shicun, Nong Hong), Routledge, 2014, s. 59.