131

110

Disiplin Soruşturmalarında Memurun Akıl Sağlığının, Alkol Alıp Almadığının Rızası Olmaksızın...

müessesede tedavi, eğitim veya ıslahı için kanunda belirtilen esaslara

uygun olarak alınan tedbirin yerine getirilmesi

*usulüne aykırı şekilde ülkeye girmek isteyen veya giren, ya da

hakkında sınır dışı etme yahut geri verme kararı verilen bir kişinin ya-

kalanması veya tutuklanması halleri dışında kimsenin hürriyetinden

yoksun bırakılamayacağı tespitleri yapılmıştır.

Kararda devamla Türkiye’nin taraf olduğu AİHS’nin “Özgürlük

ve güvenlik hakkı” başlıklı 5. maddesinin;

- birinci fıkrasında; herkesin özgürlük ve güvenlik hakkına sahip

olduğu belirtildikten sonra, bu fıkrada bentler halinde belirtilen

haller dışında ve yasanın öngördüğü usule uygun olmadan hiç

kimsenin özgürlüğünden yoksun bırakılamayacağı

- birinci fıkranın e bendinde ise; bulaşıcı hastalıkların yayılmasını

engellemek amacıyla, hastalığı yayabilecek kişilerin, akıl hastala-

rının, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılarının veya serserile-

rin yasaya uygun olarak tutulabileceği hükümlerine yer verildiği

belirtilmiştir. Anılan AİHS hükümleri ve bu hükümler doğrultu-

sunda AİHM kararları incelendiğinde; tümünün özünde keyfilik

yasağı olduğu, 5. maddede yer verilen güvenlik hakkının da bu

kapsamda kişilerin fiziksel özgürlüğünün kısıtlanmaması anla-

mında kullanıldığı, bu nedenle, gerek Anayasa’nın 19. maddesi,

gerekse AİHS’nin 5. maddesi kapsamında kişilerin özgürlük ve

güvenlik hakkının yasal bir dayanak olmaksızın, keyfi bir şekilde

sınırlanması temel insan hakkına müdahale anlamını taşıyacağı,

ayrıca, herhangi bir özgürlükten mahrumiyetin, söz konusu kişiyi

son derece hassas bir konuma düşürerek işkence ve insanlık dışı

ve küçük düşürücü muameleye maruz kalma riskiyle karşı karşı-

ya bırakacağı, dava konusu işlemin yukarıda yer verilen Anayasa

ve AİHS hükümlerine aykırı bir şekilde, bu yönde Türk Medeni

Kanunu’nda açıkça izlenecek yöntemve bu konuda yetkili makam-

lar vesayet kurumu ile belirlenmiş iken, davacının iradesi dışında

bir yere kolluk kuvveti marifetiyle gitmeye mecbur bırakılarak ki-

şisel özgürlüğünden geçici bir süre dahi olsa alıkonulmasına yol

açacak şekilde verilen talimatın yasal dayanağının bulunmadığı

da dikkate alındığında, davacının özgürlük ve güvenlik hakkına

keyfi müdahale niteliğinde olduğu, bu nedenle idari davaya konu