131

Kamu Malı Niteliğinin Tespiti ve Kamu Mallarından Yararlanmanın Esasları

Ancak, kamu malının tahsis özelliklerine uygun düşen kullanım-

larda talepte bulunan kişinin izin alma hakkı olduğu söylenebilir.

Aksi takdirde aynı durumda olanlara karşı aynı hukuki muamelenin

yapılması şeklinde tarif edilebilecek olan nispi eşitlik ilkesine aykırı-

lık teşkil eder ve idari işlem bir tür yetki saptırması durumu ortaya

çıkarması bakımından amaç yönünden hukuka aykırı olur. Örneğin,

pazar yerinde tabla açarak satış yapmak isteyen bir pazarcıya, gerekli

şartları taşıması halinde izin verilmesi gerekir. Ancak yer sayısının sı-

nırlı olması ve çok sayıda şartları taşıyan başvurunun yapılmış olması

durumunda idarenin takdir yetkisi kullanması mümkündür. Ancak

idare takdir yetkisini kullanırken yani izin taleplerini değerlendirir-

ken kamu malının en iyi şekilde işletilmesini sağlamak ve üstlendiği

kamu yararını en iyi şekilde tatmin etmek düşüncesinden hareket et-

melidir.

Kamu mallarından özel yararlanma izninin kapsamına bakıldı-

ğında, bu iznin, izni alan kişiye kamu malı üzerinde özel hukuk kap-

samındaki bir aynî hakkı tanımadığını vurgulamamız gerekir. İzinle

kamu mallarından yararlananların hakları “idari ayni hak” niteliğin-

dedir.

Kişiler bu izin ile kamu malı üzerinde sadece yararlanma izni

hakkına sahiptirler. Bu yararlanma hakkı kapsamı içerisinde izin sahi-

bi, üçüncü kişilerin her türlü müdahalesine karşı, yapılan müdahale-

nin kaldırılmasını/önlenmesini isteyebilir ya da haksız fiilden doğan

tazminat davası açma hakkını kullanabilir. İdarenin izni iptal etmesi

yönündeki idari işlemine karşı özel yararlanma hakkı olan kişi, bir ip-

tal davası açarak işlemin hukuka aykırılığını ileri sürebilir ya da tam

yargı davası açarak işlem nedeniyle doğmuş veya doğması muhtemel

zararların giderilmesini isteyebilir.

İdarenin kamu malının özel kullanımı doğrultusunda vermiş ol-

duğu izni her zaman geri alabileceğine yukarıda değinmiştik. Ancak;

idarenin kamu malının özel kullanımı iznini verirken geniş bir takdir

yetkisi bulunmasına rağmen iznin iptali hususunda özgülemeye aykı-

rılık veya kamu malının kullanımına engel olma durumunu saptama

zorunluluğu olduğunu da söylememiz gerekmektedir. Bir başka ifa-

Gözler/Kaplan, s. 703.

Gözler/Kaplan, s. 703-704.

Gözübüyük/Tan, s. 1139.

Giritli/Bilgen/Akgüner/Berk, s. 882.