124 / 417
123
TBB Dergisi 2017 (132)
Ahmet BOZDAĞ
avukatın hukuki yardımından yararlanmasının zorunlu olduğuna ili-
şin yükümlülükler ile mağdurun, avukatın hukuki yardımından ya-
rarlanması konusunda devlete belirli pozitif yükümlülükler getiren
düzenlemele
rdir.
Türk ceza muhakemesi hukukunda da özellikle 5271 sayılı Ceza
Muhakemesi Kanunu’nun yürürlüğe girmesi ile mağdurun bir veki-
lin hukuki yardımından yararlanmasına yönelik önemli düzenlemeler
yapılmıştır.
II. MAĞDUR KAVRAMI
Ceza hukukunu düzenleyen mevzuatta sıkça ifade edilen
2
ve mu-
hakeme sürecinde birçok hakka ve yetkiye sahip olan mağdur
3
kav-
ramı, Ceza Muhakemesi Kanunu’nda (CMK) tanımlanmadığı gibi bu
kavramın doktrinde de ortak bir tanımı yapılamamıştır.
4
“Mağdur” kelimesi, Arapça zulüm, merhametsizlik, haksızlık an-
lamına gelen “gadr” kelimesinden türetilmiş bir kavram olup,
5
hukuk
literatüründe de suçtan veya haksız bir fiilden zarar görmüş kimse
olarak tanımlanmıştır.
6
Mağdur kavramı günlük hayatta ve hukukta,
suç mağduru, banka mağduru, doğal afet mağduru, sözleşme mağdu-
ru, haksız fiil mağduru, kabahat mağduru gibi birçok faklı anlamda
kullanılmaktadır. Ceza mevzuatında mağdur kavramı, suç işlenmesi
sonucu mağdur olmuş kişileri ifade etmek için kullanıldığından biz
de çalışmamızda mağdur kavramını, suçun mağdurunu ifade edecek
şekilde kullanmaktayız.
Ceza hukukunu düzenleyen mevzuatta mağdur kavramı, ilk defa
ve sadece 5 Mart 2013 tarihli ve 28578 sayılı Resmi Gazete’de yayımla-
nan Denetimli Serbestlik Hizmetleri Yönetmeliğinde, “mağdur, k
endi-
sine veya birinci dereceden aile üyelerinden birine karşı işlenen suçun fiziksel,
duygusal veya maddi sonuçları sebebiyle desteğe ihtiyaç duyan kişi
” olarak
2
TCK m. 12, 22, 50, 51, 55, 73, 76, 77, 79, 86, …; CMK m. 12, 15, 22, 52, 58, 66, 158,
170, 202, 233, 234, …
3
CMK m. 158, 233,234, 239…; TCK m. 73.
4
Bahri Öztürk ve Diğerleri, Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin Yayınları, 2013,
s.237.
5
TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu, Mağdur Hakları İnceleme Raporu,
12. 6. 2014, s. 2.
6
Ejder Yılmaz, Hukuk Sözlüğü, 7. Bası, Yetkin Yayınları, 2002, s.758.