125 / 417
124
Ceza Muhakemesi Hukukunda Mağdurun Hukuki Yardım Alma Hakkı
tanımlanmıştır (m.4/1-p).
7
Ayrıca, henüz tasarı aşamasında bulunan
Mağdur Hakları Kanun Tasarısı’nda
“
mağdur, kendisine karşı işlenen
suç nedeniyle zarar gören veya bu sebeple ekonomik kayba uğrayan kişi
”
olarak tanımlanmıştır.
8
Kanaatimizce, kanun tasarısındaki bu tanım,
suçtan zarar görmeyi esas aldığından, netice yani zarar koşulu bulun-
mayan sırf hareket suçlarının mağdurunun tespit edilmesinde yetersiz
kalacaktır.
Bugüne kadar yapılmış tanımları da dikkate alarak ceza hukuku
bakımından mağduru şöyle tanımlayabiliriz. Mağdur,
9
suçla korunan
hukuksal değerin sahibidir.
10
Diğer bir ifadeyle mağdur, işlenen suçun
konusu kişilik hakları veya malvarlığı üzerindeki mülkiyet hakkı ol-
ması nedeniyle suçtan doğrudan doğruya zarar görmüş
11
veya zarar
görme tehlikesiyle karşı karşıya kalmış olan kişidir.
12
Dolayısıyla bir
kişinin suçun mağduru olması için, suçun konusunun kendisine ait
olması,
13
işlenen suçun kişilik haklarını veya mülkiyet hakkını ihlal et-
miş olması ve ihlal sonucunda doğrudan doğruya zarar görmüş veya
7
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Suç Mağdurlarına Yardımla İlgili 14 Hazi-
ran 2006 Tarihli ve 8 Sayılı Tavsiye Kararı’nda mağdur, “bir üye ülkenin ceza hu-
kukunun ihlali ile sonuçlanan eylem ve ihmaller dolayısıyla fiziksel veya zihinsel
yaralanma, duygusal acı veya ekonomik kayıp dâhil zarara uğramış gerçek kişi”
şeklinde tanımlanmıştır. TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu, Mağdur
Hakları İnceleme Raporu, 12.6.2104, s. 3.
8
Muhittin Özdemir, “Suç Mağdurlarına Yardım İçin Yeni Bir Başlangıç”, Uluslara-
rası Mağdur Hakları Sempozyumu 30-31 Ekim 2014, Mağdur Hakları Daire Baş-
kanlığı Yayın No: 1, 2015, s. 121
9
Suç Mağdurlarının Hakları, Desteklenmesi ve Korunması Hakkında Asgari Stan-
dartlar Oluşturmak Üzere Avrupa Birliği Parlamentosu ve Konseyi’nin 2012 ta-
rihli ve 29 sayılı Direktifinde “mağdur, suç neticesinde doğrudan fiziksel, duygu-
sal veya zihinsel zarar gören veya ekonomik kayba uğrayan gerçek kişi ve işlenen
suç neticesinde ölen kişinin, bu ölüm neticesinde zarar gören aile bireyleri” ola-
rak tanımlanmıştır. Asuman İnceoğlu, “Uluslararası Düzenlemeler Işığında Türk
Hukukunda Mağdur Hakları”, Uluslararası Mağdur Hakları Sempozyumu 30-31
Ekim 2014, Mağdur Hakları Daire Başkanlığı Yayın No: 1, 2015, s.59.
10
Ali Kemal Yıldız, Ceza Muhakemesinde Mağdur, Suçtan Zarar Gören, Şikâyetçi,
Ankara, 2008, s. 27; Tuğrul Katoğlu, “Ceza Hukukunda Suçun Mağduru Kavramı-
nın Sınırları”,
AÜHFD
, S.61, 2012, s.662; Mahmut Koca, İlhan Üzülmez, Türk Ceza
Hukuku Genel Hükümler, 7. Bası, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2014, s.107.
11
Nurullah Kunter, Feridun Yenisey, Ayşe Nuhoğlu, Muhakeme Hukuku Dalı Ola-
rak Ceza Muhakemesi Hukuku, 18. Bası, Beta Yayınları, İstanbul, 2010, s.373.
12
Mehmet Emin Artuk, Ahmet Gökcen, A. Caner Yenidünya, Ceza Hukuku Genel
Hükümler, 8. Bası, Adalet Yayınevi, Ankara, 2014, s.280, 283.
13
Fatma Karakaş Doğan, “Suçtan doğan Mağduriyetin Devlet Tarafından Gideril-
mesi ve Suç Mağdurlarına Yardım Hakkında Kanun Tasarısı”,
Türkiye Barolar Bir-
liği Dergisi
, 2011/95, s. 203.